Hacivat ile Karagöz Enschede Selimiye Camii’ne uğradı

Sadece çocukların değil, büyüklerin de sevgilisi haline gelen; deriden yapılan tasvirlere arkadan vuran ışığın tasvirlerin gölgesini beyaz bir perde üzerine yansıtması temeline dayanan ve Türk ve doğu kültürlerine özgü bir gölge oyunu sanatı olan Hacivat ile Karagöz gölge oyunları binlerce yıldır sahnelenmeye devam ediyor.

İşte o sahneleme olayının bir tanesi de bugün Hollanda’nın Enschede şehrinde Hollanda Diyanet Vakfı (HDV) Enschede Selimiye Camii’nde düzenlenen etkinlikte yaşandı.

Yurtdışındaki gurbetçi Türklerin kendi kültürleri, örf ve adetlerini unutup unutturmamak adına düzenlenen etkinlikle alakalı Ufuk Media’ya açıklamalarda bulunan Selimiye Camii Yönetim Kurul Başkanı Abdurrahman Biçici şunları söyledi:

BAŞKAN ABDURRAHMAN BİÇİCİ

“Amacımız çocuklarımızın eğlenirken düşünmelerini, kendi kültürlerini tanımalarını, eskiden Ramazanların olmazsa olmazı Hacivat ve Karagöz’ün bizlerin bir değeri olduğunu çocuklarımızın hafızalarında yer edindirmekti. Kimbilir belki de 10 yıl sonra, camimizde biz de bunları izlemiştik diye ilerde de konuşacaklarını ümid ediyoruz. Bu niyetlerle organize edilen bu aktivitenin amacına ulaşmış olacağını düşünüyoruz.. Çünkü güzel bir katılımla, velilerimizden de güzel tepkiler aldık, İnşaAllah birkaç ay sonra daha büyük bir organizeyle değişik bir konsept altında tekrardan bir organize yapacağız. Bu vesile ile herkese katılımlarından dolayı çok teşkkür ediyoruz.”

Ortaya çıkışı hakkında değişik rivayetler bulunan Hacivat ile Karagöz gölge oyununun tarihçesi kısaca şu şekilde:

Bir rivayette Hacivat Karagöz Gölge Oyunu’nun tarihçesi ve gelişim sürecinin; 1517 yılında Mısır’ı fetheden Yavuz Sultan Selim’in Memluk sultanı Tumanbay’ın Nil nehri üzerindeki Roda adasında asılışını hayal perdesinde canlandıran bir hayal sanatçısını, oğlu Kanuni Sultan Süleyman’ın da görmesini arzu ederek İstanbul’a getirmesiyle Anadolu’ya girdiği söylenir.

BİR DİĞER RİVAYET

Bir başka rivayete göre de; Karagöz ile Hacivat TÜRKLERİN gölge oyunudur. Bu oyunun, Türklerde orta Asya’daki yaşamlarına kadar uzanan bir geçmişi vardır. Gölge oyunumuza kendi adını verdirebilen Karagöz’ün, en çok sözü edilen söylentilerine göre; Osmanlı Sultanı Orhan Gazi, Bursa şehrini fethetmiş ve kendi adına bir caminin yapılmasını istemiştir. Gereken işçiler ve malzemeler temin edilmiş ve cami inşaatı başlamıştır. Bu inşaatta Karagöz demirci ustası, Hacivat ise duvarcı ustası olarak çalışmaktadır.

Bu iki arkadaşın aralarında geçen eğlendirici ve komik konuşmaları onları dinleyen inşaatın diğer işçilerinin büyük ilgisini çeker ve bunları dinlemek için işlerini bırakırlar. Böylece caminin bitirilmesi gecikir. Sultan bunu duyar. Karagöz ve Hacivat‘a uyarıda bulunur. İki arkadaş, bir süre bu uyarıya uyarlarsa da sonradan daha fazla dayanamazlar ve önceki gibi söyleşmelerine devam ederler. Kendilerini dinleye işçilerde iş yapamaz olur ve bu nedenle işler yine aksar.

Bu kez sultan çok sinirlenir. İşlerin aksamasını neden olan bu kişilerin idam edilmelerini emreder. Daha sonra caminin yapımı hızla tamamlanır. Sultanın istediği olmuştur. Ancak Karagöz ve Hacivat’ın idam edilmelerine üzülmüştür. Sultanın bu üzüntüsünü duymayan kalmamıştır. Hacivat ve Karagöz‘ün arkadaşı olan Şeyh Küşteri başındaki beyaz sarık bezini dört ucundan gererek bir yere tutturur ve arkasından aydınlatmayı sağlayan meşaleyi yakar. Deri çetik papuçlarından yaptığı Karagöz ve Hacivat figürlerini tahta sopalara iliştirilerek perdeye yaslar ve onları hareketlendirir. Karagöz ve Hacivat gibi konuşarak bir oyun yapar.

Bu oyun Sultanın hoşuna gider. Karagöz ve Hacivat ölmüşlerdir ama bu gölge oyunu sayesinde sonsuza kadar yaşamaları mümkün olacaktır. Sultan, Şeyh Küşteri’yi ödüllendirir ve bu oyunun yaşatılması için emirler verir. O günden beri Karagöz, Türk gölge oyunu olarak yaşamaktadır.

Hacivat Karagöz oyunlarının en önemli özelliği ise insanları eğlendirip güldürmesinin yanı sıra çok da düşündürmesidir.

YASAL UYARI: Haberlerimizi izin almadan ve link vermeden kullanmayınız. ©ufuk.nl UMHM