Bekâr bireyler için ev satın almak giderek zorlaşırken, iki gelirli çiftler için konut piyasasında işler her geçen yıl kolaylaşıyor. “Bekâr alıcı”, aile desteği ya da belediyelerin sunduğu ek finansman yardımları olmadan neredeyse piyasaya giremiyor.
Bekârlar için seçenek çok sınırlı
Hollanda’da bir bekârın ortalama gelirle (yaklaşık 46.500 avro) satın alabileceği ev sayısı, toplam konut arzının sadece yüzde 2,1’i. Geçen yıl bu oran yüzde 1,7’ydi. Yani artış olsa da “bekâr Jan Modaal” için konut piyasasındaki tablo hâlâ iç açıcı değil.
Buna karşın iki gelirli çiftler için tablo çok daha olumlu: Onlar için erişilebilir konut oranı geçen yıl yüzde 29,1 iken, bu yıl yüzde 35,9’a yükseldi. De Hypotheker’in her yıl gerçekleştirdiği analiz, konut piyasasındaki adaletsizliği gözler önüne seriyor.
Gelir ve faiz düşük ama fiyatlar yükseliyor
De Hypotheker’in Ticari Direktörü Mark de Rijke’ye göre, maaşların artması ve faiz oranlarının düşmesi teoride bekârların şansını artırmalıydı. Ancak konut fiyatlarındaki sürekli yükseliş bu olumlu gelişmeleri etkisiz kılıyor. De Rijke, “Bu hesaplamalar bize konut piyasasının şu anki durumunu net biçimde gösteriyor” diyor.
Haziran ayında yayımlanan bir başka araştırma, birçok gencin konut aramaktan tamamen vazgeçtiğini gösterdi. Özellikle tek maaşla yaşayan bireyler, alım gücü yetersizliği nedeniyle mülk sahibi olmayı artık gerçekçi bir hedef olarak görmüyor.
En çok şans güney ve kuzeyde
De Hypotheker’in Funda.nl verilerine dayalı analizine göre, yıllık 46.500 avro kazanan bir bekâr en fazla 215.083 avro kredi alabiliyor. Bu oran iki gelirli çiftler için 400.608 avroya kadar çıkıyor.
Bu şartlar altında bekârların en fazla şansa sahip olduğu bölgeler Limburg, Zeeland ve Groningen. Bu illerde konutların yüzde 6 ila 7’si bekârların bütçesine uygun. Flevoland, Utrecht ve Kuzey Hollanda’da ise bu oran yüzde 1’in altında. Büyük şehirlerde ise “bekârlar için umut yok denecek kadar az”.
Beklentileri düşürmek kaçınılmaz
De Rijke, bekâr alıcıların strateji değiştirmesi gerektiğini belirtiyor: “Daha küçük bir ev yerine, belki de arama bölgenizi genişletmek daha mantıklı olabilir. Bu zor bir karar ama gerçekçi olmak gerekirse taleplerinizi yeniden gözden geçirmeniz gerekiyor.”
Aile yardımı ya da belediye desteği önemli bir fark yaratabilir
Her bireyin koşulları farklı. De Rijke’ye göre aileden gelecek maddi destek ya da bazı belediyelerin sunduğu “başlangıç kredileri” gibi araçlarla daha pahalı evler ulaşılabilir hale gelebilir. Bu krediler de geri ödemeye tabidir ancak şartları çoğu zaman daha esnektir.
Geçici de olsa fırsatlar arttı
Van Bruggen Adviesgroep'tan konut finansmanı uzmanı Oscar Noorlag’a göre, “Bekârlar için konut piyasasında hâlâ ciddi zorluklar var ancak son bir yılda bu gruba yönelik fırsatlar biraz arttı.” Özellikle kiralık konut sahiplerinin yeni kira yasaları nedeniyle evlerini satışa çıkarması, piyasada daha fazla uygun fiyatlı evin görünmesini sağladı.
Ancak uzmanlar bu gelişmenin geçici olduğunu düşünüyor. Bu tür satışlara “çıkma (uitponden)” adı veriliyor ve bu evler genellikle daha düşük fiyatlı oluyor. Ayrıca, bazı müteahhitlerin kiralık olarak planladığı konutları sonradan satılık daireye çevirdiği gözlemleniyor. Noorlag’a göre bu durum, hem yeni başlayan alıcılar hem de bekârlar için olumlu bir gelişme.
Birikim hâlâ en büyük koz
Bekârların elini güçlendirecek en önemli unsur hâlâ birikim. Noorlag, “Kimin ne kadar kazandığı, ne kadar birikimi olduğu, aile desteği alıp alamayacağı ve hangi bölgede arama yaptığı gibi bireysel koşullar, neyin mümkün olduğunu belirler” diyor.
Piyasada büyük bir uyumsuzluk var
De Rijke, çözümün daha fazla ve doğru türde konut inşa etmekten geçtiğini söylüyor. Gayrimenkul uzmanlarının ve NVM’nin (Hollanda Emlakçılar Birliği) sık sık dile getirdiği gibi, piyasada “trajik durumlar” yaşanıyor çünkü talep edilen konut türleri ile inşa edilenler arasında büyük bir uyumsuzluk var.
“Alt gelir grubuna yönelik konut üretin” çağrısında bulunan De Rijke, “Aksi takdirde bekârların piyasaya girmesi imkânsız hale geliyor. Ayrıca yaşlılara yönelik konutlar da inşa edilmeli. Onlar taşınmak istiyor ama uygun alternatif bulamıyor” diyor.
YASAL UYARI: Haberlerimizi izin almadan ve link vermeden kullananlar hakkında hukuki süreç başlatılacaktır. ©ufuk.nl UMG (Ufuk Media Grubu)