ING ve Rabobank, sürdürülebilir yatırımlar için hanehalkına kredi sağlayan Ulusal Isı Fonu’na 200 milyon euro ek kaynak sağladı. Ancak bu imkândan yararlananların sayısı hâlâ sınırlı. Enerji faturasıyla boğuşan bir hane için kredi almak ne kadar mantıklı?
Ulusal Isı Fonu, ayrılan bu ek kaynakla yaklaşık 12.500 haneye destek olmayı hedefliyor. Bu kredilerle evlerin yalıtımı iyileştirilebiliyor, güneş paneli ya da ısı pompası gibi sistemler kurulabiliyor. Apartman yönetimleri (VvE) de bu fondan faydalanabiliyor. Fonun amacı, artan enerji maliyetlerinin neden olduğu yoksulluğu durdurmak. Geçen yıl yaklaşık 500.000 Hollandalı hanenin enerji faturalarını ödemekte zorlandığı bildirildi.
Fonun yönetim kurulu üyesi Katinka Huijberts, “Kredilerimizle enerji faturalarında uzun vadeli iyileştirmeleri hedefliyoruz. Daha iyi yalıtılmış duvar ve pencerelerle ev yazın serin, kışın sıcak kalır. Bu da doğrudan faturaya yansır,” diyor.
Hanehalkı kredileri yeterince tanımıyor
Hollanda Merkez Bankası’nın (DNB) geçen yıl yaptığı ankete göre, katılımcıların sadece yüzde 7’si evini krediyle sürdürülebilir hâle getirmiş. Çoğu kişi tasarrufunu kullanıyor. DNB’ye göre, birçok ev sahibi Ulusal Isı Fonu’ndan kredi alabileceklerini dahi bilmiyor.
Bir yandan bu fonun kaynakları yavaş yavaş kullanılırken, diğer yandan daha kolay erişilebilen başka bir enerji fonu çok hızlı tükendi. Nisan ayında geçici olarak açılan Acil Enerji Fonu’nun bütçesi birkaç gün içinde bitmişti. Bu fon, daha çok gelir seviyesi düşük hanelere yönelik, karşılıksız bir yardım sunuyordu.
Bazı hanelere faizsiz kredi seçeneği
Ulusal Isı Fonu, bankalara göre daha avantajlı koşullar sunsa da, krediler genellikle faizli. Ortalama faiz oranı yüzde 3 ila 4 arasında değişiyor. Huijberts, “Eğer bir hanenin yıllık geliri 60.000 euronun altındaysa faizsiz kredi de verebiliyoruz. Ayrıca, yüksek aylık giderleri olan haneler için ilk beş yıl geri ödeme zorunluluğu da yok,” diyor.
Yalıtım uzun vadede kazandırıyor ama yatırım büyük
Her ne kadar kredi şartları cazip olsa da, borç almak birçok hane için büyük bir karar. Ancak uzmanlara göre, ev yalıtımı uzun vadede hem değer hem de tasarruf açısından kendini fazlasıyla karşılıyor.
Ulusal Konut Kredisi Garantisi Kurumu’nun verilerine göre, sürdürülebilirlik için yapılan yatırım, konutun değerini çoğu zaman iki katına kadar artırabiliyor.
Milieu Centraal ise ortalama bir köşe evde gaz tüketiminin yarıya düşebileceğini hesapladı. Bu, mevcut gaz fiyatlarına göre yıllık yaklaşık 1.600 euro tasarruf anlamına geliyor. Ancak bu tasarruf, evin zemin, duvar, pencere ve çatısının tamamen yalıtılmış olması durumunda geçerli. Böyle bir uygulamanın maliyeti ise 10.000 euroyu aşabiliyor. Bunun bir kısmı için devlet teşviki alınabiliyor.
Uzun geri dönüş süresi kararları geciktiriyor
DNB’ye göre, sürdürülebilir yatırımlarda geri dönüş süresinin uzun olması, birçok insanın hâlâ bu adımı atmamasının temel nedeni. İnsanlar tasarruflarının ne zaman geri döneceğini kestiremiyor, hele ki kredi alındıysa.
Ayrıca, sürdürülebilirlik adımları genellikle yüksek maliyetli. Maddi durumu sınırlı olanlar için bu tür kararları vermek daha da zorlaşıyor.
Ev sahipleri derneği daha erişilebilir sistem istiyor
Vereniging Eigen Huis (VEH – Ev Sahipleri Derneği), bu nedenle daha erişilebilir bir sistemin geliştirilmesini öneriyor. Dernek, borçlanmadan da sürdürülebilirlik yatırımlarının yapılabileceği bir model üzerinde duruyor.
Önerilen modelde, üçüncü bir taraf (örneğin bir enerji şirketi ya da yatırım kuruluşu), gerekli ekipmanları ve dönüşümleri finanse ediyor. Ev sahibi borçlanmıyor, ancak düzenli bir ödeme yapıyor. Bu sistemde borç, ev sahibinin adına kaydedilmiyor; dolayısıyla Kredi Kayıt Bürosu’na (BKR) bildirilmiyor. Ev satıldığında borç devrediliyor.
Bir VEH sözcüsü, “Bu sistemde ev sahibi için aylık bir hizmet bedeli söz konusu. Ancak kredi onun adına açılmadığı için risk de taşımıyor,” diyor. Bu sistemin henüz hukuki olarak uygulanabilir olmadığı, ancak 2022’den bu yana bakanlıklarca değerlendirildiği bildiriliyor.
Fonun kaynakları artıyor ama kullanım hâlâ sınırlı
Ulusal Isı Fonu, devletin yanı sıra Hollanda ve Avrupa bankaları tarafından da finanse ediliyor. 2025’in ilk yarısında fon, 14.000 haneye toplam 223 milyon euro kredi verdi. Ancak hâlâ çok sayıda hanenin bu olanaktan haberdar olmadığı görülüyor.
YASAL UYARI: Haberlerimizi izin almadan ve link vermeden kullananlar hakkında hukuki süreç başlatılacaktır. ©ufuk.nl UMG (Ufuk Media Grubu)