Türkiye'nin döneri yalnızca “Türk usulü” ile tescil ettirme girişimi Avrupa Birliği (AB) nezdinde sonuçsuz kaldı. Dönerin coğrafi işaret alması amacıyla yapılan başvuru, sürecin tamamlanmasına kısa bir süre kala geri çekildi.
İstanbul merkezli Uluslararası Döner Federasyonu (UDOFED), dönerin yalnızca Türkiye tarafından belirlenen üretim yöntemleriyle AB pazarında “döner” adıyla satılabilmesi için yaptığı tescil başvurusunu 23 Eylül 2025 tarihinde geri çekti.
AB Komisyonu Sözcüsü, “Başvuru süreci başvuru sahibi tarafından geri çekildiği için otomatik olarak sona erdi” açıklamasında bulundu. Geri çekilme kararı, başvurunun reddedilme ihtimaline karşı önleyici bir adım olarak değerlendiriliyor.
Almanya’dan sert muhalefet
Tescil başvurusu en çok Almanya’dan tepki gördü. Federal Gıda ve Tarım Bakanlığı, Avrupa Türk Döner Üreticileri Derneği ve Almanya Otel ve Restoran Birliği başvurunun karşısında olduklarını açıkça ifade etti.
Almanya'nın önde gelen siyasi figürlerinden CSU lideri Markus Söder ve Tarım Bakanı Cem Özdemir de Türkiye'nin girişimine karşı çıkan isimler arasındaydı. Özdemir, “Döner Almanya’ya aittir. Burada nasıl hazırlanacağına herkes kendi karar vermeli” ifadelerini kullanmıştı.
Milyarlarca avroluk bir sektör
Avrupa Türk Döner Üreticileri Derneği’ne göre, Avrupa genelinde her gün yaklaşık 400 ton döner üretiliyor. Sektörde 60 bin kişi istihdam ediliyor. Sadece Almanya’daki yıllık döner cirosu 2,4 milyar avro seviyesinde. Avrupa genelinde bu rakamın 3,5 milyar avroya ulaştığı tahmin ediliyor.
Türkiye'nin tarifesi kabul edilseydi ne olacaktı?
Türkiye’nin AB’ye sunduğu başvuruda, dönerin belirli bir tarifeye göre, yalnızca belirli et türleri kullanılarak hazırlanması şart koşuluyordu. Özellikle dana ve hindi etinin dönerde kullanılmaması gerektiği vurgulanmıştı. Almanya ise bu şartların kendi mevzuatına uymadığı gerekçesiyle itiraz etti. Alman tarafı, dönerin Almanya'da dana, tavuk ve hindi eti ile yaygın olarak üretildiğini ve bunun uzun süredir kabul görmüş bir gelenek olduğunu savundu.
Gözler şimdi yeni girişimlerde
UDOFED'in geri çektiği başvuru sonrası Türkiye'nin döner konusundaki yeni adımlarının ne olacağı merak ediliyor. Uzmanlara göre, dönerin AB’de tescillenmesi için taraflar arasında ortak bir üretim standardı belirlenmesi gerekebilir. Aksi halde Türkiye’nin benzer bir girişimde bulunması durumunda yine benzer tepkilerle karşılaşması muhtemel görünüyor.
YASAL UYARI: Haber, fotoğraf ve videolarımızı link vermeden kullananlar hakkında hukuki süreç başlatılacaktır. ©ufuk.nl UMG (Ufuk Media Grubu)