Hollanda, uzun yıllar boyunca çokkültürlü toplum modeliyle tanınmış, farklı etnik ve dini grupların bir arada yaşamasını destekleyen politikalar izlemiş bir ülkeydi. Ancak son yıllarda Avrupa genelinde yükselen milliyetçi ve popülist dalga, Hollanda’da da güçlü bir şekilde hissedilmeye başladı.
Göçmen karşıtlığı, İslamofobi ve “ulusal kimlik” vurgusu artık yalnızca aşırı sağın değil, merkez sağ partilerin de söylemlerinde yer buluyor. 2023 seçimlerinde Geert Wilders liderliğindeki PVV, parlamentoda en çok sandalyeyi kazanarak ülkenin en büyük partisi haline geldi. Bu gelişme, Hollanda siyasetinde önemli bir kırılma noktası oldu.
Kurulan koalisyon hükümeti, göçmenlik ve entegrasyon gibi konularda sert tartışmalar yaşadı. PVV’nin radikal önerileri ve diğer partilerin çekinceleri, hükümetin kısa sürede dağılmasına yol açtı. Bu durum, Hollanda’yı siyasi belirsizliğe sürükledi ve erken seçim ihtimalini gündeme taşıdı.
Bu süreçte en çok etkilenen kesimlerin başında azınlıklar geliyor. Özellikle Müslümanlar ve göçmen kökenli topluluklar, artan ötekileştirme ve ayrımcı söylemler nedeniyle kendilerini toplum içinde daha baskı altında hissediyor. “İslam Hollanda’ya ait değildir” gibi açıklamalar yalnızca siyasi bir söylem olarak kalmıyor; toplumsal yaşamda da ayrımcılığı ve dışlanmayı meşrulaştırıyor.
Lahey’de yaşanan göçmen karşıtı gösterilerde polise saldırılar ve parlamento binasına girme girişimleri, kutuplaşmanın ne kadar derinleştiğini gösteriyor. Bu tablo, azınlıkların yalnızca siyasi değil, fiziksel güvenlikleri açısından da endişe verici bir ortam yaratıyor.
DENK: Azınlıkların Sesi
Bu gergin atmosferde öne çıkan en önemli aktörlerden biri, DENK partisidir. 2014’te kurulan DENK, göçmen kökenlilerin, Müslümanların ve azınlıkların sesi olmayı amaçlayan bir siyasi harekettir. Partinin ismi hem Türkçedeki “denk”, yani eşitlik, hem de Hollandacada “düşün” anlamına gelir.
DENK, ayrımcılıkla mücadele, fırsat eşitliği, nefret söylemine karşı yasaların güçlendirilmesi ve azınlıkların toplumsal hayata daha aktif katılımı gibi konuları gündeme taşır. Bu yönüyle, sağın yükselişiyle birlikte iyice daralan özgürlük alanında, azınlıklar için bir savunma hattı işlevi görür.
Parti zaman zaman yalnızca “Müslümanların partisi” olarak zikredilse de aslında daha geniş bir çerçevede azınlıkların haklarını savunur. Parlamentoda sahip olduğu temsil gücü sınırlı olsa da sembolik olarak çok büyük bir anlam taşır. Çünkü DENK, Hollanda’daki göçmen kökenli gençlere “Bizim de siyasette sesimiz olabilir” mesajı verir.
Yaklaşan seçimler, Hollanda için yeni bir dönemeç olacak. Sağcı partilerin göçmen karşıtı söylemleri güçlenirken, azınlıkların haklarını savunan sesler daha da değerli hale geliyor. PVV’nin güç kazanması durumunda, göçmenlere yönelik daha sert politikaların gündeme gelmesi ihtimali yüksek. Bu da çifte vatandaşlığın sınırlandırılması, vatandaşlıktan çıkarma ya da göçmenlere yönelik daha yoğun gözetim gibi uygulamaları beraberinde getirebilir.
Böylesi bir ortamda DENK’in seçimlerde göstereceği performans kritik önem taşıyor. Parti parlamentoda kalmayı başarırsa, azınlıkların sesi daha gür çıkabilir. Aksi halde göçmen kökenli topluluklar siyasi alanda daha savunmasız kalabilir.
Hollanda siyasetinde bugün yaşanan dönüşüm, çokkültürlülük ve eşitlik değerlerinin ciddi bir sınavdan geçtiğini gösteriyor. Azınlıkların korunması ve seslerinin duyurulması yalnızca onların değil, Hollanda demokrasisinin de geleceği açısından belirleyici olacak. DENK, bu noktada kritik bir role sahip. Temsiliyet gücü, ayrımcılıkla mücadelede üstlendiği misyon ve sembolik anlamıyla azınlıkların yalnız olmadığını gösteriyor. Eğer Hollanda’da gerçek bir “denge” arayışı varsa, bu dengede azınlıkların sesi mutlaka yer almalı. DENK, işte bu dengeyi kurabilecek en önemli aktörlerden biridir.
Sağlığınız daim, vatan sevginiz hâkim olsun.