Hollanda’da yapay zekânın meme kanseri taramalarında kullanılmasına yönelik takvim tartışma yarattı. Geçici Sağlık Bakanı Jan Anthonie Bruijn, teknolojinin ulusal tarama programına en erken 2028’in üçüncü çeyreğinde entegre edilebileceğini açıkladı. Hasta dernekleri, bu takvimin kabul edilemeyecek kadar geç olduğunu belirtiyor.
Erken tanı için umut ama süreç yavaş
Bakan Bruijn, parlamentoya gönderdiği yazılı açıklamada, yapay zekâ destekli sistemin ulusal taramaya en az üç yıl sonra entegre edileceğini belirtti. Gerekçe olarak teknik hazırlıklar, ihale süreçleri ve rol tanımlamalarının tamamlanmamış olması gösterildi. Oysa çeşitli araştırmalar, yapay zekânın meme kanseri tümörlerini daha hızlı ve hassas biçimde tespit edebildiğini ortaya koyuyor.
Yapay zekâ iş yükünü azaltabilir
Yapay zekâ sistemlerinin devreye girmesi durumunda mamografi görüntülerinin yalnızca bir radyolog tarafından incelenmesi yeterli olabilecek. Mevcut uygulamada ise iki radyoloğun onayı gerekiyor. Bu değişiklik, uzman açığının yarattığı iş yükünü hafifletebilir. Ayrıca daha erken teşhis sayesinde hastalara daha az invaziv tedavi uygulanabilecek.
Bekleme süreleri kritik seviyede
Hollanda’da radyolog yetersizliği nedeniyle meme kanseri taramalarında randevu bekleme süreleri artmış durumda. Özellikle ülkenin batı bölgelerinde mamografi için üç ila dört haftaya varan bekleme süreleri söz konusu. Bu durum, erken tanı şansını azaltarak tedavi sürecini zorlaştırıyor.
Rivm: gecikmenin nedeni ihale süreci ve rol belirsizliği
Hollanda Kamu Sağlığı ve Çevre Enstitüsü’nden (RIVM) Patricia Hugen, gecikmenin büyük ölçüde yasal tedarik süreçlerinden kaynaklandığını ifade etti. “Devlet, belirli bir tutarın üzerindeki alımlarda ihale açmak zorunda. Bu süreç genellikle iki yıl sürüyor” diyen Hugen, yapay zekânın taramadaki kesin rolünün de hâlâ netleşmediğini vurguladı.
Yapay zekânın iki radyologdan birinin yerini mi alacağı, yoksa sadece destekleyici bir araç olarak mı kullanılacağı henüz belirlenmedi. Ayrıca, teknolojiye geçiş sürecinde radyologların eğitimine de ihtiyaç duyulacağı belirtildi.
Hasta derneklerinden uyum eleştirisi
Hollanda Meme Kanseri Derneği (BVN), 2028 hedefini yetersiz buluyor. Dernek direktörü Cristina Guerrero Paez, “Nüfus taramasında ‘azalan getiri’ yasasıyla karşı karşıyayız. Hollanda olarak çok kapsamlı bir sistem kurduk; ancak bu sistemin esnek olmaması teknolojiye geçişi yavaşlatıyor” dedi. Paez’e göre, yeniliklere daha hızlı adapte olunması gerekiyor.
YASAL UYARI: Haber, fotoğraf ve videolarımızı link vermeden kullananlar hakkında hukuki süreç başlatılacaktır. ©ufuk.nl UMG (Ufuk Media Grubu)