Hollanda bu sonbaharda sınırlı bir gaz rezerviyle kışa hazırlanıyor. Ülke, Avrupa Birliği’nin belirlediği minimum doluluk oranı olan yüzde 74’ü 1 Kasım itibarıyla zorlukla yakalayabildi.
HABER: A. Hamit Sürmeneli
Gaz depoları minimum seviyede dolu
Şu anda ulusal gaz depoları yaklaşık yüzde 73 oranında dolu. Geçen yıl bu dönemde depolar neredeyse tamamen doluydu.
Hükûmet ve ulusal enerji şirketi Gasunie, mevcut seviyenin “kıt ama yeterli” olduğunu belirtiyor. Gasunie sözcüsü, “Durum çok rahat değil ama endişe verici de değil,” ifadelerini kullandı.
Düşen fiyatlar depolamayı cazip kılmıyor
Gazunie, gaz depolarını devlet adına yönetiyor ancak gazı satın alıp depolayanlar enerji tedarikçileri. Uzmanlara göre son dönemde fiyatların düşmesi, bu şirketlerin depolama motivasyonunu azaltıyor. Enerji uzmanı Martien Visser’e göre, “Geçmişte tedarikçiler, ucuz aldıkları gazı birkaç ay sonra daha yüksek fiyattan satarak kâr elde ediyordu. Ancak fiyatlar düşünce bu artık avantaj sağlamıyor.”
Ayrıca piyasada depolama konusunda güçlü bir zorunluluk da bulunmuyor. Bu nedenle birçok şirket, gazı stoklamak yerine doğrudan piyasada işlem yapmayı tercih ediyor.
Dinamik sözleşmeler ve riskli bir kış
Son dönemde popülerleşen dinamik enerji sözleşmeleri de stokların düşük olmasında etkili. Bu sistemde haneler günlük piyasa fiyatına göre ödeme yapıyor. Visser’e göre, “Gaz fiyatı yükselse bile tedarikçiler bu sözleşmeler sayesinde kâr ediyor, dolayısıyla büyük stok tutmalarına gerek kalmıyor.”
Şu anda uluslararası piyasalarda bir megavatsaat gaz 30 euro civarında. Şubat ayında bu rakam iki katıydı. Uzmanlar, arzın bol olması nedeniyle fiyatların yıl sonuna kadar biraz daha düşmesini bekliyor. Ancak sert bir kış veya tedarik krizi durumunda fiyatlar yeniden yükselebilir. Visser bu durumu şöyle özetliyor: “Gaz stoğu aslında bir sigorta poliçesi gibidir. Hollanda şu anda soğuk bir kışa karşı zayıf sigortalı durumda.”
AB ülkeleri daha iyi hazırlanmış durumda
Avrupa Birliği, üye ülkelerin gaz depolarını mümkünse yüzde 90 oranında doldurmasını tavsiye ediyor. Hollanda ise bu hedefin altında kalıyor. İklim ve Yeşil Büyüme Bakanlığı, bunun nedenini ülkenin Birleşik Krallık’a da gaz tedarik etmesiyle açıklıyor. Bu nedenle Hollanda için AB tarafından belirlenen minimum oran yüzde 74 olarak kabul ediliyor.
Bakanlık, AB’nin katı doluluk normlarını daha önce “piyasa dengesini bozabileceği” gerekçesiyle eleştirmişti. Zira bazı piyasa aktörleri, AB’nin belirlediği tarihleri fırsat bilerek fiyatlar üzerinden spekülasyon yapabiliyor.
“En sert kış bile atlatılır”
Ülkede dört büyük gaz depolama alanı şu anda ortalama yüzde 80 doluluk oranına ulaşmış durumda. Geçici İklim Bakanı Sophie Hermans, bu hedefin 1 Kasım’a kadar tamamlanacağını daha önce Meclis’e taahhüt etmişti.
Gasunie ve bakanlık, mevcut stok miktarıyla Hollanda’nın son otuz yılın en sert kışını bile ciddi bir sorun yaşamadan atlatabileceğini belirtiyor. Olası tedarik kesintileri de hesaplamalara dahil edilmiş durumda.
Her ne kadar stokların üçte biri hâlâ boş olsa da yetkililere göre ülke “kıt ama yeterli” bir hazırlıkla kışa girmeye hazır. Resmî açıklamada ifade edildiği gibi: “Kısıtlı bir yeterlilik, sonuçta yine de yeterliliktir.”
YASAL UYARI: Haber, fotoğraf ve videolarımızı link vermeden kullananlar hakkında hukuki süreç başlatılacaktır. ©ufuk.nl UMG (Ufuk Media Grubu)