Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) verilerine göre, tahıl ve süt ürünleri gibi temel gıdaların dünya ticaret fiyatları bu yılın ocak ayından bu yana en düşük seviyesine geriledi. Özellikle şeker fiyatları son beş yılın en ucuz seviyelerine indi. Uzmanlara göre bu eğilim sürerse, süpermarket fiyatlarına da olumlu yansıyabilir.
FAO endeksi yüzde 20 geriledi
BM’ye bağlı FAO, her ay beş ana gıda grubunun – et, süt ürünleri, şeker, tahıl ve bitkisel yağ – uluslararası ticaret fiyatlarını izleyen bir endeks yayımlıyor. Kurumun son raporuna göre endeks, 2022 baharındaki zirveye kıyasla yaklaşık yüzde 20 geriledi. O dönemde Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı, özellikle tahıl ve ayçiçek yağı piyasalarını sarsmış ve fiyatları rekor seviyelere taşımıştı.
Şeker üretimi arttı, fiyatlar düştü
Fiyat düşüşlerinde en büyük etken, üretim fazlası. FAO raporuna göre, dünya genelinde artan şeker üretimi fiyatları aşağı çekti ve şeker şu anda neredeyse beş yıldır görülmeyen bir ucuzluk seviyesinde. 2023 yılında şeker fiyatları oldukça yüksekti; bu da başta bisküvi, çikolata ve şekerleme olmak üzere birçok üründe fiyat artışına yol açmıştı.
Son aylarda et, tahıl ve süt ürünlerinde de gerileme kaydedildi. Bitkisel yağ fiyatları ise daha sınırlı bir düşüş gösterdi.
Market raflarına yansıması zaman alabilir
Uzmanlar, uluslararası ticaret fiyatlarındaki düşüşün süpermarket fiyatlarına hemen yansımayabileceğini belirtiyor. Bunun nedeni, perakendeciler ile tedarikçiler arasında yapılan uzun vadeli sözleşmelerin fiyatları sabitlemesi. Ayrıca personel, enerji ve lojistik maliyetleri de nihai tüketici fiyatlarını belirleyen önemli faktörler arasında.
Genel görünüm olumlu ama temkinli
Ekonomistler, fiyatlardaki bu düşüşün sürmesi halinde özellikle Avrupa’daki gıda enflasyonunun daha da yavaşlayabileceğini öngörüyor. Ancak iklim değişikliğine bağlı üretim riskleri ve küresel nakliye maliyetlerindeki dalgalanmalar nedeniyle tablo hâlâ kırılgan.
FAO verilerine göre, mevcut eğilim devam ederse 2025’in ilk çeyreğinde dünya gıda fiyatları pandemi öncesi ortalamalara yaklaşabilir.
YASAL UYARI: Haber, fotoğraf ve videolarımızı link vermeden kullananlar hakkında hukuki süreç başlatılacaktır. ©ufuk.nl UMG (Ufuk Media Grubu)