Hollanda’da geçen yıl 444 kişiye HIV tanısı konuldu. Yeni enfeksiyon sayısı 2000’lerin başında yılda 1.200’ün üzerindeyken uzun süreli bir düşüş yaşanmıştı; ancak 2020’den bu yana vaka sayılarında belirgin bir azalma kaydedilmiyor.
HABER: A. Hamit Sürmeneli
Amsterdam UMC bünyesindeki HIV İzlem Vakfı (SHM), bu durgunluğun ileride yeniden artışa dönüşmesinden endişe ediyor. Enfeksiyon hastalıkları uzmanı ve SHM Direktörü Marc van der Valk, mevcut eğilimi “kaygı verici” olarak nitelendiriyor.
Tedavi ve test erişimi kritik önemde
Van der Valk, düşüş trendinin hâlen tersine çevrilebileceğini belirtiyor ancak bunun için HIV testlerinin daha yaygın erişilebilir olması, tedaviye ulaşımın iyileştirilmesi ve önleyici araçların güçlendirilmesi gerektiğini vurguluyor.
HIV taşıdığını bilmeyen bin 600’den fazla kişi
SHM, 2024 yılı sonunda ülkede HIV ile yaşadığının farkında olmayan yaklaşık 1.610 kişi bulunduğunu tahmin ediyor. Bir önceki yıl bu sayı 1.545’ti. Tanı almamış kişiler tedavi görmedikleri için hem kendi sağlıkları risk altında oluyor hem de virüsü farkında olmadan başkalarına bulaştırma ihtimali artıyor.
Enfeksiyon en çok erkeklerle seks yapan erkeklerde yoğunlaşıyor
Yeni tanılarda dikkat çeken bir diğer nokta, vakaların büyük bölümünün kısa süre önce enfekte olmuş kişilerde görülmesi. Tanıdan bir yıl önce yapılan testlerin negatif çıkmış olması, daha sık test yaptırıldığını gösteriyor. Son vakaların yüzde 42’si erkeklerle seks yapan erkeklerde ortaya çıktı; bu oran 2020’de yaklaşık yüzde 35’ti. Yeni tanıların büyük kısmı 1980’ler ve 1990’larda doğan erkeklerde yoğunlaşırken, daha ileri yaş gruplarında düşüş gözleniyor.
PrEP erişiminin yetersizliği endişe yaratıyor
HIV’le mücadele örgütü Aidsfonds – Soa Aids Nederland, hükûmete önleyici çalışmalara daha fazla yatırım yapılması çağrısında bulunuyor. Kurum, HIV’e karşı koruyucu hap olan PrEP’e erişim sağlanmadığı sürece yeni tanı sayılarının artabileceğini ve sağlık harcamalarının yükseleceğini belirtiyor. Uzun bekleme listeleri, yüksek maliyetler ve yetersiz bilgilendirmenin, risk grubunda olup PrEP kullanmayan kişilerin sayısını yüksek tuttuğu ifade ediliyor.
Kurum Direktörü Mark Vermeulen, özellikle savunmasız grupların HIV’in bulaş yolları konusunda daha kapsamlı şekilde bilgilendirilmesini ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyon testlerinin daha erişilebilir hâle getirilmesini talep ediyor.
HIV kronikleşti ancak bulaş riski devam ediyor
HIV, bağışıklık sistemini zaman içinde zayıflatan ve tedavi edilmediğinde AIDS’e yol açan bir virüs. Cinsel temas ve kan yoluyla bulaşan HIV, geçmişte ortak iğne kullanımı ve kan nakilleri nedeniyle de yayılıyordu. 1980’lerden bu yana dünya genelinde yaklaşık 40 milyon kişi AIDS nedeniyle yaşamını yitirdi.
Bugün etkili ilaç tedavileri sayesinde HIV, Batı ülkelerinde ölümcül bir hastalık olmaktan ziyade kronik bir sağlık sorunu olarak kabul ediliyor. Düzenli tedaviyle HIV ile yaşayan kişiler uzun ve sağlıklı bir yaşam sürebiliyor.
YASAL UYARI: Haber, fotoğraf ve videolarımızı link vermeden kullananlar hakkında hukuki süreç başlatılacaktır. ©ufuk.nl UMG (Ufuk Media Grubu)