Hollanda’da kadınlar ve erkekler arasındaki saatlik ücret farkı daralmaya devam ediyor. Equal Pay Day – yani erkeklerin yılbaşından itibaren bir kadının tüm yıl sonunda kazandığı kadar gelire ulaştığı gün – bu yıl on gün ileri kaydı. Ancak uzmanlara göre bu gelişme, ücret ayrımcılığının çözüldüğü anlamına gelmiyor.
HABER: A. Hamit Sürmeneli
Kadınlar saatlik bazda ortalama %10,5 daha az kazanıyor. Geçen yıl bu oran %12 idi. Erkeklerin daha yüksek pozisyonlarda bulunması ve daha fazla iş deneyimine sahip olması farkın bir kısmını açıklıyor.
Yıllık gelirde uçurum daha büyük
Kadınlar yıl genelinde ortalama %32 daha az kazanıyor. Bunun temel nedeni, kadınların erkeklere kıyasla daha az saat çalışması. Bu fark grafiklere de açık şekilde yansıyor.
Equal Pay Day bu yıl 24 Kasım’a denk geliyor
Ücret farkına göre hesaplandığında Equal Pay Day, bu yıl 24 Kasım olarak belirlendi. Bu tarih itibarıyla kadınlar yılın geri kalanını sembolik olarak “ücretsiz” çalışıyormuş gibi kabul ediliyor. Tarihin yıl sonuna doğru kayması olumlu görünse de, uzmanlar bunun esas olarak asgari ücretteki büyük artıştan kaynaklandığını, ayrımcılığın azaldığını göstermediğini vurguluyor.
Kadın çalışanların önemli bir bölümü asgari ücret veya biraz üzerinde maaş alırken, erkekler arasında daha yüksek gelir gruplarında çalışanların oranı daha fazla. Asgari ücret yükselince kadınların ortalama geliri erkeklere kıyasla daha hızlı artmış görünüyor.
Kadınların eğitim düzeyi yükseliyor, fark genç yaşlarda kapanıyor
CBS’ye göre kadınların eğitim seviyesinin yükselmesi ücret farkını genç yaşlarda azaltıyor. Ancak iş deneyimi devreye girdikçe fark yeniden açılıyor. CBS ekonomisti Peter Hein van Mulligen, “Çalışma yaşamına yeni başlayan genç kadınlarda eğitim seviyesi önemli bir avantaj sağlıyor. Fakat ilerleyen yıllarda deneyim belirleyici hale geliyor ve erkekler farkı kapatıyor.” diyor.
Anne olmanın maaşa etkisi büyük: ‘Moederboete’
Loonkloof’un önemli bir kısmı, erkeklerin daha sık tam zamanlı çalışmasıyla açıklanıyor. Araştırmalar, çocuk sahibi olduktan sonra farkın hızla büyüdüğünü gösteriyor.
Kadınların anne olduktan sonra çalışma saatleri düşerken, ortalama saatlik ücretleri de geriliyor. Buna karşılık genç babaların geliri artabiliyor. Nobel ödüllü ekonomist Claudia Goldin, bu etkiyi “anne cezası – moederboete” olarak tanımlıyor.
Yeni Avrupa yasası ücret şeffaflığı getirecek
Yakında yürürlüğe girecek AB yasası (Gender Pay Directive), şirketlere ücret eşitliği konusunda daha sıkı yükümlülükler getiriyor. Benzer işi yapan kadın ve erkek çalışanlar arasındaki farkın açıklanması zorunlu olacak. Hollanda’da büyük işletmeler, 2027’den itibaren, ücret farkı %5’in üzerindeyse harekete geçmek zorunda kalacak.
Yasa ayrıca maaş pazarlığında işverenlerin adayın önceki maaşını sormasını yasaklıyor. Uzmanlara göre bu, kadınların geçmiş düşük maaşlara bağlı olarak düşük ücret almaya devam etmesini engelleyecek.
Yeni düzenlemeyle eşit ücret ispat yükü de işçiden işverene geçecek.
Sendikadan uyarı: “Yasa işveren lobisiyle sulandırılabilir”
FNV sendikası, yasanın iş dünyasının baskısıyla zayıflatılmasından endişe ediyor. Geçiş süresi, işverenlerin hazırlık yapabilmesi için şimdiden altı ay ertelendi.
FNV’ye göre ücret farkı kadınlara yılda 1,9 milyar euro gelir kaybına mal oluyor. Sendika temsilcisi Ilze Smit, “Bu çok ihtiyatlı bir tahmin.” diyor.
Uzmanlara göre çözüm, yalnızca açıklanabilir farkları değil, “ham ücret farkını” da ele almak. ABN AMRO ekonomisti Gerarda Westerhuis, “Şirketler hangi farkların eğitim, pozisyon ve deneyimden kaynaklandığını belirlemeli. Geriye kalan kısım çoğu zaman farkında olmadan yapılan ayrımcılıktır.” diye konuşuyor.
Smit’e göre loonkloof, iş yerindeki eşitsizliğin görünür bir yansıması:
“Şirketler kendilerine şunu sormalı: Daha eşit bir çalışma ortamı için ne yapabiliriz?”
YASAL UYARI: Haber, fotoğraf ve videolarımızı link vermeden kullananlar hakkında hukuki süreç başlatılacaktır. ©ufuk.nl UMG (Ufuk Media Grubu)