Hollanda’da Brabant eyaletine bağlı Moerdijk köyü, artan sanayi alanına yer açmak amacıyla haritadan resmen silinecek, 1.130 nüfuslu köyün haritadan silinmesinin “kaçınılmaz” olduğu belirtiliyor.
Belediye kararı ve gerekçesi
Belediye başkanlığı ve meclisi, Moerdijk’in kuzeybatısındaki konumunu uzun vadede ortadan kaldırmayı zorunlu bir adım olarak görüyor. Belediye yetkilileri, “Bu şimdiye kadar aldığımız en büyük karar” dedi.
Farklı seçenekler değerlendirildiğinde, köyü koruma yollarının büyük yaşam alanı sorunları yaratacağı belirlendi. Moerdijk’in etrafından inşa etmek mümkün değil; aksi takdirde köy izole kalacak. Ayrıca A17 otoyolu planları engelliyor.
Sanayi ve enerji projeleri
Sanayi ve liman alanının genişletilmesiyle üç yeni enerji santrali kurulacak. Bu tesislerin 2033’e kadar tamamlanması hedefleniyor. Ayrıca yüksek gerilim hatları ve bir trafo merkezi inşa edilecek. Toplamda 450 hektar alan gerekiyor; bu, yaklaşık 630 futbol sahasına eşdeğer.
Köy sakinlerine perspektif ve destek
Belediye, vatandaşlar için yeni konutlar ve maddi tazminat gibi önlemler planlıyor. Ayrıca, köy ortadan kalkana kadar yaşam kalitesini koruyacak bir fon oluşturulması gündemde. Belediye yetkilileri, insanların Moerdijk’te önümüzdeki 10 yıl boyunca keyifle yaşayabilmesini umut ediyor.
Süreç ve onay
Plan henüz belediye meclisinden geçmedi. Onay alınırsa, plan merkezi hükümet ve eyalet makamlarına sunulacak. Nihai kararın 1 Aralık itibarıyla verilmesi bekleniyor.
Moerdijk ilk yok olan köy değil: 'Taşınmayı çok beklemeyin'
Moerdijk, Hollanda’da yok olması gereken ilk köy değil. Sanayi genişlemesi daha önce Blankenburg ve Oterdum köylerini de haritadan silmişti.
Holalnda haber sitesi NU.nl, eski iki sakinle konuştu: “Hafta sonunda taşındık, pazartesi günü evimiz yıkıldı ve yakıldı.”
Blankenburg’da son kalan aile, 1960’ların ortasında Wim van Oudheusden’in ailesiydi. Eski okulda, ayakta kalan tek binada yaşıyorlardı. Rotterdam’ın batısındaki bu köy, adeta hayalet bir köy haline gelmişti.
Mektupla gelen uyarı
Moerdijk sakinleri gibi Blankenburglular da köylerinin sanayi için boşaltılması gerektiğini Kasım ayında öğrendi. Ancak 65 yıl önce bu haber bir toplantıyla değil, mektupla geldi. Blankenburg, Rotterdam limanının genişlemesine yer açmak için boşaltıldı.
1960-1965 yılları arasında 400 civarındaki nüfusun çoğu köyü terk etti ve evler yıkıldı. Van Oudheusden ailesi son kalanlardı. “Her şey etrafımızda yıkılmıştı. Hafta sonunda taşındık, pazartesi ev yıkıldı ve yakıldı. Ev ahşaptı, bu yüzden yangınla yıkmak daha hızlı oldu,” diyor Van Oudheusden.
Hayalet köy izleri
Van Oudheusden, yaşadığı hayalet köyü “çok kasvetli” olarak tanımlıyor. “Ama günü gününe değişimi izlediğinizde, siz de ona ayak uyduruyorsunuz.” Eskiden Blankenburg’un olduğu yerde şimdi Huntsman kimya şirketi bulunuyor. Van Oudheusden’in doğduğu yerin yakınından geçen A24 otoyolu ve Blankenburgtunnel ise yok olan köyü hatırlatıyor.
Diğer yok olan köyler
Blankenburg, kaybolan tek köy değil. Zeeland’da deniz tarafından yutulan köyler yeniden inşa edilmedi. Koudekerke örneklerden biri; 17. yüzyılda kayboldu ve sadece kilise kulesi (Plompe Toren) kaldı. 1950’lerin sonunda ise Schiphol havaalanının genişlemesi nedeniyle Rijk köyü yok edildi; evlerin olduğu yerde şimdi Kaagbaan bulunuyor.
Oterdum örneği: toz ve endişe
Groningen’de Oterdum, Heveskes ve Weiwerd köyleri Delfzijl limanı genişletmesi için boşaltıldı. Oterdum’da büyüyen Folly Kamminga, ailesinin köyü terk etmeden önce yaşadıklarını hatırlıyor: “Hiç de keyifli bir dönem değildi. Büyük bir liman ve kimya şirketleri yapılacağını duyan köylüler gitmek istemedi.”
Evler boşaldıkça yıkıldı; toz bulutları her yere yayıldı. Kamminga, “Sanki hayalet köydü. Ailem burada yaşamaktan nefret ediyordu. Sonunda ‘Hadi buradan çıkalım’ dediler” diyor.
Sanayi planı gerçekleşmedi
Üzücü olan, planlanan sanayinin hiç inşa edilmemesi. 1970’lerdeki petrol krizi nedeniyle Delfzijl limanı köylerin olduğu alanlara kadar genişlemedi. Oterdum’un eski sakinleri hala her yıl Ascension Day’de eski köyü ziyaret ediyor, mezarları temizleyip bir nevi buluşma yapıyorlar.
Moerdijk’e tavsiyeler
Kamminga, Moerdijk sakinlerine tavsiyesini şöyle iletiyor: “Taşınırken elinizden geleni yapın ve çok beklemeyin. Boş bir köyde yaşamak hiç eğlenceli değil.”
YASAL UYARI: Haber, fotoğraf ve videolarımızı link vermeden kullananlar hakkında hukuki süreç başlatılacaktır. ©ufuk.nl UMG (Ufuk Media Grubu)
