Fransa’da TikTok’un gençler üzerindeki etkisi, Ulusal Meclis’in hazırladığı kapsamlı raporla yeniden ülke gündeminin üst sıralarına taşındı.
Meclis raporu platformu ‘yıkıcı’ buldu, algoritma eleştirileri sertleşti
Araştırma komisyonu, platformun 15 yaş altı gençler için “yıkıcı” olabileceği uyarısında bulunurken, sosyal medya kullanımına yaş sınırı getirilmesi yönündeki tartışmalar genişliyor.
Paris Operası önüne yerleştirilen cam kapılı siyah kutu içindeki tiyatro performansı ise bu tartışmanın sembolü hâline geldi. Amnesty International’ın kurguladığı eylemde yer alan 15 yaşındaki “Alice” karakteri, TikTok’ta saatler geçirdikçe depresyon ve yeme bozuklukları gibi içeriklerle karşı karşıya kalıyor. Örgüt, algoritmanın gençleri giderek daha karanlık içeriklere yönlendirdiğini savunuyor.
‘Etkileşim mantığı zararlı içerikleri öne çıkarıyor’
Amnesty France’tan Katia Roux, TikTok’un bilinçli bir seçim yapmasa da etkileşim odaklı sistemi nedeniyle riskli içerikleri yukarı taşıdığını belirtiyor. Sonsuz kaydırma, otomatik başlayan videolar ve kişiselleştirilmiş akış gibi özellikler, özellikle kırılgan gençler için bu döngüyü daha da güçlendiriyor. Fransa’da 11–17 yaş arası gençlerin yüzde 40’ının her gün TikTok kullanması, endişelerin toplumda ne kadar geniş bir zemine oturduğunu gösteriyor.
Meclis’te sert tedbirler masada: 15 yaş altına sosyal medya yasağı önerisi
Sosyalist milletvekili Arthur Delaporte liderliğindeki araştırma komisyonu, TikTok’un gençlerin sağlığını ticari amaçlarla riske attığını savunuyor. Komisyonun 40 maddelik raporunda en çarpıcı öneri, 15 yaş altına tüm sosyal medya platformlarının yasaklanması. Rapor, TikTok'un algoritmasının manipülatif biçimde tasarlandığını, zararlı içeriklerin yeterince hızlı temizlenmediğini ve yaş doğrulamasının sık sık işlemediğini belirtiyor.
TikTok: ‘Günah keçisi ilan ediliyoruz’
TikTok, Meclis raporundaki iddiaları geri çevirerek sektöre özgü sorunların yalnızca kendilerine yüklenmesini “yanıltıcı” buluyor. Şirket, 13 yaş altı kullanıcıları sistemli biçimde platformdan uzaklaştırdığını savunuyor. Avrupa’daki içeriklerden sorumlu yöneticiler, yalnızca geçen yıl Fransa’da yaş kuralını ihlal ettiği gerekçesiyle yaklaşık 640 bin hesabın silindiğini açıklamıştı.
Uzmanlar ise yaş doğrulamasının hâlen kolaylıkla aşılabildiğini, hem etkili hem de mahremiyeti koruyan teknik bir çözümün henüz bulunmadığını hatırlatıyor.
Ulusal yasalar ile AB kuralları arasındaki çelişki sürüyor
Fransa, 2023’te kabul edilen dijital reşitlik yasasıyla 15 yaş altına sosyal medya yasağı getirmişti; ancak Avrupa Birliği’nin Dijital Hizmetler Yasası (DSA) ulusal düzeyde genel platform yasaklarına dar bir alan tanıdığı için hüküm fiilen uygulanamadı.
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un siyasi baskısı sonucu Avrupa Komisyonu çocukların dijital korunmasına ilişkin daha sıkı kurallar içeren yeni bir rehber yayımladı. Beş ülkede 2026’dan itibaren hem etkili hem de özel hayatı koruyan bir yaş doğrulama sisteminin test edilmesi planlanıyor.
Yasak önerisi Fransa’da bile tartışmalı: Sorumluluk gençlerde değil platformlarda
15 yaş altına genel yasak önerisi, Meclis komisyonunun içinde dahi tam destek bulmuyor. Komisyon başkanı Delaporte, böyle bir yasağın odak noktasını yanlış yere kaydırdığını düşünüyor. Ona göre asıl sorumluluk gençleri riskli içeriklere çeken platformlarda. Delaporte bu nedenle TikTok hakkında savcılığa suç duyurusunda bulundu.
Paris savcılığı ön inceleme başlattı; soruşturmanın davaya dönüşüp dönüşmeyeceği henüz net değil. Ancak tartışma, Fransa’da gençlik politikaları, platform sorumluluğu ve dijital haklar konusunda yeni bir dönemin başlangıcı olarak görülüyor.
YASAL UYARI: Haber, fotoğraf ve videolarımızı link vermeden kullananlar hakkında hukuki süreç başlatılacaktır. ©ufuk.nl UMG (Ufuk Media Grubu)
