Hollandalılar ‘Bize huzur veriyor’ diyerek hesabında çok para tutuyor

De Nederlandsche Bank’ın (DNB) yeni rakamlarına göre, Hollandalılar son yıllarda çok daha fazla tasarruf etmeye başladılar, ancak aynı zamanda cari hesaplarında 116.4 milyar euro bıraktılar. 8.4 milyon hanenin cari hesaplarında ortalama 14.000 avro bulunuyor.

Faizsiz cari hesaplardaki büyük servet

Faizsiz cari hesaplardaki büyük servet, Tüketici ve Piyasa Kurumu tarafından bu yıl yayınlanan bir anketin sonuçlarıyla çelişiyor. Bu araştırmada düzenleyici kurum, geçişin kolay olmayacağı durumlarda tasarruf oranlarını zımnen aynı seviyeye getiren büyük bankaları eleştirmişti.

Tasarruf sahiplerinin davranışları sorgulanıyor

Ancak faizsiz bir çek hesabında hane başına ortalama 13.857 avro olduğu düşünüldüğünde, tasarruf piyasasında mı yoksa tasarruf sahiplerinin kendilerinde mi bir sorun olduğu sorusu ortaya çıkıyor. Rabobank finans direktörü Bas Brouwers, düşük tasarruf faiz oranlarıyla ilgili pek çok şikayet nedeniyle, tasarruf sahiplerinin bir yıl önceki davranışlarına işaret ediyor: “Müşteriler gerçekten de hala cari hesaplarından tasarruf hesaplarına çok az para aktarıyor.”

Gelir farklılıkları önemli bir etken

Leiden Psikoloji ve Ekonomik Davranış Bilgi Merkezi’nden Ruth Dijkstra, çek hesabında hane başına ortalama 14.000 avro olduğu verisinin çarpıtılmış bir resim olduğunu vurguluyor. “Zengin ve fakir insanlar arasında önemli farklar var. Buna ek olarak, varlıklı insanlar vergi nedenleriyle çek hesaplarında büyük miktarlar tutabilirler. Düşük gelirli insanlar ise genellikle faturalarını ödemek zorunda oldukları için paralarına hızlı bir şekilde erişmek isterler.”

Pandemi süreci tasarrufları etkiledi

DNB rakamlarına göre, korona krizine kadar hanehalkları cari hesaplarda bunun yarısı kadar, yani yaklaşık 50 milyar euro tutarında para tutuyordu. İki yıl süren pandemi sırasında, insanlar karantina nedeniyle paralarını ve tatil paralarını harcayamadıkları için bu rakam önemli ölçüde arttı.

Makroekonomik çalkantılar ve belirsizlikler

Geçen yılın başlarında para hareketlenmeye başlamıştı. Ancak bu yıl, muhtemelen tüm makroekonomik çalkantılar nedeniyle çek hesaplarındaki bakiyeler yeniden yükseliyor. Finansal psikolog Anne Abbenes, bunun bir nedeni olduğunu belirtiyor: “Belirsiz bir dönemden çıkıyoruz. Beyindeki ilkel bir hayatta kalma mekanizması devreye giriyor.”

Kontrol duygusu ve huzur ihtiyacı

“Bir durum ne kadar belirsizse ya da ne kadar belirsiz olmuşsa, o kadar çok kontrol ararız. Bir çek hesabındaki para, böyle bir kontrol duygusunu temsil ediyor. Bize huzur veriyor. Hala neler olabileceğini bilmiyoruz. Savaşlar, yeni bir hükümet, yeni virüsler var. İşte yine başlıyoruz, bilinçsizce düşünüyoruz. Para harcamamak, kontrol duygusunu korumaktır.”

Alışkanlıklar ve finansal davranışlar

Ancak mantıksal nedenlerin yanı sıra, paranın faizsiz olarak çek hesabında tutulmasının psikolojik bir açıklaması da olabilir. Dijkstra, “İnsanlar alışkanlıkların yaratıklarıdır,” diye özetliyor. “Yıllarca tasarruf yapmak işe yaramadı çünkü faiz oranları neredeyse sıfırdı. Ayrıca, hiçbir şey yapmamak daha kolay. Özellikle de bir şey yaparsanız ve karşılığında hiçbir şey almazsanız.”

Geçmiş deneyimlerin etkisi

Abbenes, insanların bilinçsizce parayı nasıl idare edeceklerine dair bir tür senaryoyu takip ettiklerini de ekliyor: “Bu çoğunlukla çocukluklarından geliyor. Yetiştirilme tarzı ve hatta parayla ilgili eski aile travmaları uzun süre devam eder. Savaştan hemen sonra doğan insanlar, para konusunda her zaman dikkatli olacaklardır. 1990’larda doğanlar ise oldukça şaşıracak ama yine de para harcamaya ilk başlayanlar olacaklar.”

YASAL UYARI: Haberlerimizi izin almadan ve link vermeden kullananlar hakkında hukuki süreç başlatılacaktır. ©ufuk.nl UMG (Ufuk Media Grubu)