Uyumdan asimilasyona (O rapor yayımlandı)

Hollanda Sosyal ve Kültürel Plan Bürosu geçtiğimiz aylarda 1998– 2012 yılları arasında Hollanda’da yaşayan Müslümanların din ve ibadetlerindeki gelişmelerle ilgili 203 safyalık bir araştırma raporu yayınladı. Bendeniz de her ne kadar bazı konular uzmanlık alanıma girmese de, acizane bu rapor ışığında bizlere yansıyabilecek olumlu yada olumsuz tespitleri sizlerle paylaşmak istedim.

MÜSLÜMAN NÜFUSU

Hollanda Sosyal ve Kültürel Planlama Bürosu’nun raporuna göre; Hollanda’da 825.000 Müslüman yaşamaktadır ve bunlardan % 80’ini Türkiye’den, Fast’tan Afganistan’dan, Irak ‘tan, İran’dan, Somali’den gelen Müslümanlar oluşturmaktadır. Geri kalan % 20’lik oranı  ise; Süriname’den, Endenozya’dan, eski Yugoslavya’dan ve mülteci olarak Hollanda’ya yerleşen Müslümanlardan oluşmaktadır. Raporda İslam dinini kabul eden Hollandalıların sayısı ise 13.000 olarak tesbit edilirken; Müslümanların Hollanda’daki oranı % 5, inançlı Hristiyan Hollandalıların oranı % 58, hiç bir dine bağlı olmağını söyleyenlerin oranı ise % 42 olarak belirlenmiştir.

TÜRK CAMİLERİ

Hollanda’da toplam 453 Müslüman camisi bulunmaktadır. Bunların 260’ı Türk camileri olmakla beraber camilerimiz genelde üç büyük vakıf tarafından yönetilmektedir. Bunun yanında küçük grupların biraraya geldikleri, tekkeler, toplantı salonları, dernekler de bulunmaktadır. Hollanda’da güçlü merkezi vakıfların bulunması şehirlerdeki bölünmüşlüğü önlemiş olup, insanların güvenle doğru dini bilgiye sahip olduklaları kurumlar oluşmuştur.

TÜRKİYE’NİN KATKILARI

Türkiye camilerimizde hizmet veren  din görevlilerinin aylıklarını 1985–1986 yılından itibaren karşılamaktadır. Hollanda’da ortalama, bir din görevlisinin yıllık gideri

40.000,- euro civarındadır.

CAMİİ ZİYARETLERİ

Rapora göre Hollanda’da camii ziyaretlerinde, camide ibadetlerde  ve camiye bağlılıkta özellikle gençlerde gözle görülür bir artış gözlenmiş bulunmakla birlikte, camiyi hiç ziyaret etmeyenlerden de belirgin artış gözlenmiştir. 5 vakit Namaz kılmak için, camiyi ziyaret edenler genellikle ilk nesil ve işsiz olan Müslümanlar olarak tesbit edilmiştir. Son yıllarda camilerin sadece ibadet yeri olmayıp gençlere, bayanlara, yaşlılalara, çeşitli eğitim, kültürel ve sosyal faliyetler sunan buluşma merkezleri olarak kullanımı camilere yapılan ziyareti ve camide ibadet saatlerini artırmıştır. Her caminin sunmuş bulunduğu olanaklar eşit olmayıp, din görevlisinin çalışması, yönetim kurulundaki kadro ve kullanılan ek mekanların fiziksel uygunluğu camilere Müslümanların ilgisini artırmakta veya azaltmaktadır.

TÜRK DERNEK VE VAKIFLARI

Hollanda’da belediyeler veya eyaletler uzun yıllar azınlıkların dernek ve vakıflarınının giderlerini karşıladılar. Son yıllarda maddi yardım alamayan vakıf ve derneklerin büyük çoğunluğu faliyetlerine son vermek zorunda kaldılar ve kalacaklar. Bu vakıfların kantininde zamanlarını değerlendiren erkeklerin belirli bir kısmı, camiye ve kahveye gitmeye başladılar. Cami ziyaretlerini artıran faktörlerden biriside yıllarca faliyet gösteren dernek ve vakıfların kapanması tespitini yapabiliriz.

UYUMA ENGEL Mİ ?

Raporda camiye gidenlerin Hollandalılarla daha az sosyal münasebet içerisinde oldukları belirtilmiş bunun yanısıra yine Müslümanların Hollandalılarla veya Müslüman olmayanlarla yapılan evliliklere karşı daha az toleranslı olduklarının altı çizilmiş.

Benim izlenim ise; her geçen gün Hollandalılarla evliliklerin artmakta olduğu yönünde. Yani yukardaki verilere pek te katıldığımı söyleyemem. Kaldı ki raporda camilerimizin topluma katkısı, uyuma, istihdama, eğitime, emansipasyona yönelik geliştirme faliyetlerinden de fazlaca bahsedilmiyor.

DAHA İYİ BİR KADRO VE ORGANİZE

Camilerin hizmet kadroları genelde yetersiz olup, her yapılan hizmet gönüllülük temeline dayanmaktadır. Çeşitli çalışma planları ve uzun süreli hizmet projeleri ile durumu devam ettirenlerin oranı ise oldukça az sayıdadır. Her ne kadar Hollanda Diyanet Vakfı’nın iç tüzüğünde cami ve dernek başkanlarının Hollanda dilini ve kültürünü bilen üyelerden olması tavsiye edilse de, onlarca camii dernek başkanları Hollandaca dilini ve bürokratik ilişkileri yeterli dercede bilmemektedirler. Bazende hizmet verecek üye bulunmadığı için ilk nesil insanların bu hizmete talip olduklarını görmekteyiz.

MAHALLE BASKISI

Raporda, birbirlerine yakın mahellelerde ikamet eden Müslümanların birbirlerine mahelle baskısı uyguladıklarından da bahsediliyor. Bu durumda bana göre her insanın kendi yaşamlarını özgürce düzenleme ve yaşama olanağı vardır. Her birey kendi yaşamını, tercihlerini, seçimlerini ve uygulamalarını Hollanda yasaları, toplum görenekleri ve Türk kültürel değerleri içerisinde devam ettirmekte yeterli olanaklara sahiptir.

GELECEKTEKİ HOLLANDA

Dini ibadetlerin yerine getirildiği camilerin daha ve en iyi donanıma sahip, çağın olanaklarını iyi bir biçimde kullanan sosyo-kültürel kurumlaşmaya daha da ihtiyacı vardır. Sosyal kurumlaşma ve örgütlenme camilere ilgiyi artıracak ve camilerin ve İslam dininin bireyler tarafından ciddiye alınmasını sağlayacaktır.

PAYLAŞIM

Her toplumda olduğu gibi bizler de paylaşmada büyük sorunlar yaşayan bir toplumuz. Birinin başarısının başka birine faydalı olabileceğini iyi bilmek gerekir. Şüphe yok ki; kaybetmiş bir Hollanda hepimizi maddi ve manevi olarak üzer ve rahatsız eder.

TÜRKİYE’DEN  GELENLER

Aile birleşimdeki kısıtlanan haklar, eş şeçiminin bireyleşmesi, Hollanda’dan kendine uygun bir eşle evlilik, gençlerin meslek eğitimlerine uzun süre devam etmeleri, Turkiye’deki gençlerle kültür farklılaşması ve kronikleşen ekonomik krizler gibi nedenlerden dolay Hollanda’ya yeni gelenler son yıllarda % 90’lara varan bir oranda azalmıştır.

UYUMDAN ASİMİLASYONA GİDEN YOL

Kısaca topralayacak olursak Hollanda Sosyal ve Kültürel Planlama Bürosu’nun (SCP)  203 sayfalık raporunda edindiğim izlenimlere göre öyle tahmin ediyorum ki: önümüzde 25 yılda % 25’lik Hollanda Türk Müslümanları, Hollanda inanç ve kültürünün yanısıra; Hollanda  eğitim, çalışma ve yaşam biçimini kabullenerek entegrasyondan asimilasyona giden yolda tamamen Hollandalılaşacaklar.

Umut ederim ki; onurlu, refah, adil, medeni ve uyumlu bir Hollanda’yı fazlaca aramayız.

Soru ve düşüncelerinizi e–posta adresime bekler saygılarımı sunarım.