İngiltere hükûmeti, reşit olmadığı iddiasıyla sığınma hakkı talep eden göçmenlerin gerçek yaşlarını tespit edebilmek için yapay zekâ destekli bir sistem kurma hazırlığında.
2026’da devreye girmesi planlanan bu dijital sistemin, sığınmacıların yaş beyanlarını daha güvenilir biçimde doğrulamayı amaçladığı belirtiliyor.
2023 verilerine göre iki kişiden biri aslında yetişkin
İngiltere İçişleri Bakanlığı’na göre, 2023 yılında “çocuk sığınmacı” olarak başvuran kişilerden yaklaşık %50’sinin aslında yetişkin olduğu tespit edildi. Bu durum, başvuru sürecinde yaş beyanının kötüye kullanıldığını öne süren bazı politikacıların ve kamuoyunun tepkisini çekmişti. Yeni sistemle, özellikle sağlık taramaları ve belgelerle desteklenemeyen durumlarda teknoloji destekli yaş analizi yapılacak.
İhale süreci ağustosta başlıyor, 2026’da devreye girecek
Yapay zekâ sistemiyle ilgili ihalenin 2025 Ağustos ayında başlatılması bekleniyor. Sistemin geliştirilmesinin ardından pilot testler yapılacak ve 2026 itibarıyla sınır kontrol noktaları ile Göçmenlik Ofisi'nde uygulanması planlanıyor. Uygulama, ilk etapta yalnızca yaş konusunda ciddi şüphe bulunan vakalarda kullanılacak.
Yüz taraması, kemik yoğunluğu ve ses analizi gibi veriler toplanacak
Yeni sistemin, göçmenlerin yüz hatları, ses tonu, kemik yoğunluğu ve duruş biçimi gibi biyometrik ve fiziksel verileri analiz ederek tahmini yaş hesaplaması yapacağı belirtiliyor. Ancak bilim insanları, bu tür parametrelerin bireyler arasında büyük farklılıklar gösterebildiği ve kültürel/etnik kökenlere göre değişkenlik taşıdığı uyarısında bulunuyor.
Uzmanlar etik ve bilimsel hata payına dikkat çekiyor
Birçok akademisyen ve insan hakları örgütü, sistemin etik boyutunu tartışmaya açtı. Özellikle yanlış sınıflandırma sonucu bir çocuğun yetişkin olarak değerlendirilmesi hâlinde, geri dönüşü zor hak ihlalleri yaşanabileceği vurgulanıyor. Kraliyet Pediatri Koleji, yaş tespiti için tıbbi cihazların tek başına karar mekanizması olmaması gerektiğini savunuyor.
Hükûmet: güvenlik ve adalet sağlanmalı
İngiltere İçişleri Bakanlığı ise uygulamanın amacının çocukların korunması ve sığınmacı sisteminin güvenliğinin artırılması olduğunu savunuyor. Yetkililer, yaş beyanlarının kötüye kullanılması hâlinde hem sistemin hem de gerçekten korunmaya muhtaç çocukların zarar gördüğünü belirtiyor.
YASAL UYARI: Haber, fotoğraf ve videolarımızı link vermeden kullananlar hakkında hukuki süreç başlatılacaktır. ©ufuk.nl UMG (Ufuk Media Grubu)