Hollanda hükûmeti göreve başlar başlamaz çözüm bekleyen büyük sorunlarla karşı karşıya kalacak. Bu sorunların çözümü 2030 yılına kadar 7 milyar euroya mal olacak. Bu miktarın hemen bulunması gerekmese de bir şeyler yapılmazsa sorunların büyüyeceği vurgulanıyor.
HABER: Mesut Kapar
Maliye’den uyarı: Acil değil ama ciddi
Maliye Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, yeni kabinenin demografik yaşlanma, savunma harcamaları, iklim hedefleri, azot sorunu, vergi reformu ve konut arzı gibi başlıklarda hızlıca adım atması gerektiği belirtildi. Ancak durum henüz “alarm seviyesi”ne ulaşmadı.
Her şey tek kabinede çözülmek zorunda değil
Maliye Bakanlığı’nın üst düzey bürokratı Bas van den Dungen, “Önümüzdeki kabineler bu konularla ilgilenmek zorunda” dedi. Ancak tüm sorunların tek bir kabine döneminde çözülmesi mümkün değil. Tasarruf hedefi olan 7 milyar euro da 2030’a kadar gerçekleşmeli. Yani en az iki kabine sürecine yayılacak. “Her kabine adil katkısını yapmalı,” dedi Van den Dungen.
Tasarruf mu vergi artışı mı?
Studiegroep Begrotingsruimte (Bütçe Alanı Çalışma Grubu) tarafından hazırlanan bu rapor, yeni kabinenin ne kadar harcayabileceğini veya tasarruf etmesi gerektiğini gösteriyor. Rapor, doğrudan bir talimat değil, uzun vadede bütçe açığının kontrol altında tutulması için yönlendirici bir çerçeve sunuyor.
AB kurallarına göre hareket edilmeli
Avrupa Birliği kurallarına göre bütçe açığı, gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYİH) yüzde 3’ünü geçmemeli. Bu sınıra sürekli yaklaşmak, hükûmetleri ani ve etkisiz kararlar almaya zorlayabilir. Bu yüzden Maliye, 2030 yılına kadar bütçe açığının yüzde 2 seviyesinde tutulmasını tavsiye ediyor. Bunun için ya harcamaların azaltılması ya da vergilerin artırılması gerekiyor.
Vergrijzing (yaşlanan nüfus) başrolde
Yaşlanan nüfus sorunu tekrar gündemin en üst sırasına yerleşti. Bu konuda çözüm üretilmezse mali baskılar artacak. Emeklilik yaşı AOW’nin yükseltilmesi veya AOW alanlara daha fazla vergi uygulanması gibi seçenekler, siyasi olarak riskli görülüyor. Geçmişte bu adımlar bazı siyasiler için seçim yenilgisine yol açmıştı.
Hiçbir şey yapmamak daha da pahalıya patlayabilir
Van den Dungen’e göre, daha az radikal ama etkili çözümler de mümkün. Örneğin azot krizine müdahale edilmezse, bu durum konut üretimini de olumsuz etkileyebilir. Maliye Bakanlığı, sorunların ertelenmesinin maliyeti artıracağı uyarısını yapıyor.
Önceki uyarı bu tabloyu gölgede bırakıyor
İlginç bir şekilde, 2023 seçimlerinden önce yayımlanan önceki Studiegroep raporu, 17 milyar euroluk bir tasarruf ihtiyacına işaret ediyordu. Bu, bugünkü 7 milyar euroluk hedeften çok daha yüksekti. Buna rağmen o dönemki hükûmetin pek az şey başardığı yönünde eleştiriler var.
Van den Dungen ise bu eleştirilere katılmıyor: “Bu kabine hiçbir şey yapmadı denemez. Koalisyon anlaşmasında yaklaşık 5 milyar euro tasarruf edildi. Ayrıca ekonominin beklenenden iyi gitmesi de yardımcı oldu.”
YASAL UYARI: Haber, fotoğraf ve videolarımızı link vermeden kullananlar hakkında hukuki süreç başlatılacaktır. ©ufuk.nl UMG (Ufuk Media Grubu)