Almanya’da emeklilik yaşının doğum tarihinden ziyade sosyal güvenlik kasalarına ödenen prim yılına göre belirlenmesi yeniden gündemde.
Hükûmetten prim yılına dayalı modele temkinli destek
SPD’li Çalışma Bakanı Bärbel Bas, öneriye prensipte sıcak baktığını açıklayarak tartışmayı hükümet düzeyinde resmileştirdi. Bas, sistemin daha adil bir zemine taşınabileceğini, özellikle erken yaşta iş hayatına atılanların avantaj sağlayabileceğini vurguladı.
İki alternatif: Yaşam beklentisine göre otomatik artış ve çalışma süresi esaslı model
Bakan Bas, ARD’nin “Bericht aus Berlin” programında iki farklı emeklilik yaklaşımının değerlendirildiğini söyledi. İlk model, emeklilik yaşının toplumdaki ortalama yaşam beklentisine göre kademeli şekilde yükseldiği mevcut sisteme benzer bir yapıyı içeriyor. İkincisi ise belirli sayıda katkı yılına ulaşan bireylerin yaş şartına takılmadan emekli olabilmelerine imkân tanıyan prim yılı odaklı bir düzenlemeyi öngörüyor. Ekonomist Jens Südekum’un önerisi üzerine hız kazanan bu model, hâlihazırda çalışma hayatına geç başlayanlar ile erken başlayanlar arasındaki farkları daha görünür hâle getiriyor.
Erken başlayan avantajlı, akademik kariyer yapan daha uzun çalışabilir
Bas, çalışma süresine bağlı modelin etkisini somut bir örnekle açıklıyor: 16 yaşında mesleki eğitime başlayıp uzun yıllar prim ödeyen bir kişi daha erken emekli olabilecek. Buna karşılık, üniversite eğitimi nedeniyle iş hayatına daha geç adım atanlar sisteme daha az prim yatırdıkları için daha uzun süre çalışmak zorunda kalacak. Bu yaklaşım, uygulamada üniversite mezunlarının emeklilik yaşının ileriye kayması; meslek eğitimi alarak erken çalışmaya başlayanların ise daha erken emeklilik hakkı elde etmesi anlamına geliyor. Yeni kurulacak emeklilik komisyonu, her iki modelin ayrıntılı değerlendirmesini yapacak.
Mevcut düzen: Kademeli geçiş 2031’e kadar sürüyor
Şu anda Almanya’da emeklilik yaşı, 2031’e kadar aşamalı olarak 67’ye yükseliyor. En az 45 yıl prim ödeyen sigortalılar ise belirli koşulları karşılamaları hâlinde daha erken emekli olabiliyor. Federal Çalışma Bakanlığı verilerine göre 1 Ocak 1953 sonrası doğumlular için yaş sınırı her kuşakta iki ay artırılıyor. 1 Ocak 1964 sonrası doğanlar ise 65 yaşını doldurduklarında kesintisiz emeklilik hakkına sahip. Olası bir prim yılı modelinin kabul edilmesi, bu yapının tamamen yeniden şekillenmesi anlamına gelebilir.
Yeni emeklilik paketi genç kuşakların yükü tartışmasını alevlendirdi
Bundestag’ın geçen cuma CDU/CSU ve SPD’nin oylarıyla kabul ettiği yeni emeklilik paketi, özellikle genç nesiller üzerinde artan mali yük gerekçesiyle eleştirilere neden oldu. CDU’nun genç milletvekilleri, paketin sürdürülebilirliğini sorgularken Başbakan Friedrich Merz, 2026’da kapsamlı bir reform sürecinin başlatılacağını duyurdu. Hedef, emeklilik sisteminin mali dengesini koruyan, kuşaklar arası adaleti gözeten uzun vadeli bir model oluşturmak.
Bu çerçevede, emeklilik yaşının doğrudan doğum tarihine değil, sisteme ödenen prim yılına bağlanması önümüzdeki dönemde Almanya’daki en hararetli tartışma başlıklarından biri olmaya hazırlanıyor.
YASAL UYARI: Haber, fotoğraf ve videolarımızı link vermeden kullananlar hakkında hukuki süreç başlatılacaktır. ©ufuk.nl UMG (Ufuk Media Grubu)
