RIVM (Hollanda Ulusal Halk Sağlığı Enstitüsü) bu hafta endişe verici bir açıklama yaptı: Eğer şu anki eğilim devam ederse, 2050 yılında Hollandalıların neredeyse üçte ikisi aşırı kilolu olacak. Bu oran günümüzde çok daha düşük, ancak yükseliş hızı kaygı verici.
Yaşam Süresi de Artacak, 2050'de Kitleler Aşırı Kilolu Olacak
İlginç bir şekilde, aynı yıl yani 2050'de ortalama yaşam süresi 86,5 yıla yükselecek. Yani Hollandalılar hem daha şişman hem de daha uzun yaşayacak.
Bu çelişkili durumun anahtarı Hollanda sağlık sistemi. Tıptaki ilerlemeler, daha iyi tedaviler ve önleyici sağlık hizmetleri sayesinde insanlar aşırı kiloya rağmen daha uzun ve sağlıklı yaşayabiliyor.
Kronik Hastalıklara Etkili Tedaviler
Kalp-damar hastalıkları, kanser, diyabet gibi kronik rahatsızlıkların tedavisindeki gelişmeler, aşırı kilonun getirdiği risklere rağmen insanların ömrünü uzatıyor.
Genç Yaşta Artan Aşırı Kilo
RIVM araştırmasına göre, sadece kilo artmıyor; gençler de daha erken yaşta aşırı kilolu oluyor. 1990’da 20’li yaşlardakilerin yüzde 17’si aşırı kiloluyken, 2020’de bu oran yüzde 32’ye yükseldi.
Erasmus MC’den obezite profesörü Liesbeth van Rossum, bu rakamları “aşırı yüksek” olarak nitelendiriyor ve nedenini toplumdaki olumsuz faktörlere bağlıyor. Süpermarketlerde satılan ürünlerin yaklaşık %80’i sağlıksız, ama paketleri öyle göstermiyor. Okul kantinleri, spor tesisleri ve fast-food zincirleri sağlıksız beslenmeyi teşvik ediyor.
Van Rossum, hareketsiz yaşam tarzının da kilo artışına neden olduğunu belirtiyor: “Çok oturuyoruz, ekran başında çok zaman geçiriyoruz. E-bisiklet gibi daha az hareket gerektiren ulaşım araçları da hareketimizi azaltıyor.”
Uzayan Ortalama Yaşam Süresi
RIVM’ye göre, 2022’de ortalama 81,6 yıl olan yaşam süresi 2050’de 86,5 yıla çıkacak. 65 yaşına ulaşma olasılığı %95’e, 85 yaşına ulaşma olasılığı ise %70’e yükselecek. 100 yaşını görenlerin sayısı ise 2022’ye göre üç kat artacak.
Toplumsal Eşitsizlikler Sağlığı Etkiliyor
Ancak herkes aynı şekilde uzun ve sağlıklı yaşamıyor. Rapor, eğitim düzeyi ve gelir gibi sosyal faktörlerin sağlık üzerinde önemli etkisi olduğunu belirtiyor.
Yaşam süresi uzarken, sağlıkla geçen yıl sayısı da artıyor. Yani uzun yaşamak artık daha sağlıklı yaşamak anlamına geliyor. Ancak bu durum, aşırı kilo ile ilgili davranışlarımızla çelişiyor.
İyi Sağlık Hizmeti Hayat Kurtarıyor
Beslenme bilimci Jaap Seidell, artık hastalar daha iyi tedavi edildiği için daha uzun yaşadıklarını söylüyor. Örneğin kalp krizi geçirenlerin hayatta kalma oranı geçmişte %10 iken şimdi %90’a çıktı.
Sigara Bırakmak Kilo Artırabilir
Sigara bırakanların genellikle kilo aldığı biliniyor, bu nedenle kilo artışı ölüm riski anlamına gelmeyebilir. Önceden hastalıklar genellikle ölümle sonuçlanırken, şimdi modern tıp sayesinde yaşam sürdürülüyor.
Sağlık Hizmetleri “Temizleme” İşlevi Görüyor
Van Rossum, sağlık hizmetlerinin “muazzam iyi bir paspas” olduğunu söylüyor ama önceden yani “musluğu kapatmanın” önemine vurgu yapıyor. Sağlık sisteminin mali sürdürülebilirliği için obezitenin önlenmesi şart.
Van Rossum, şeker vergisi, sebze-meyve KDV’sinin düşürülmesi, daha fazla bisiklet yolu, merdivenlerin görünür kılınması ve sağlıksız yiyeceklerin okul kantinlerinden kaldırılması gibi önlemler gerektiğini belirtiyor.
Obezite sadece fazla kilo değil; kanser, kısırlık, anksiyete ve depresyon gibi pek çok hastalığın kapısını açan “bir kapı hastalığı”.
Sağlık Hizmeti Son Çare Olmalı
Sağlık hizmetleri sayesinde aşırı kilolu insanlar da uzun yaşayabilir, ancak Van Rossum’a göre asıl yapılması gereken, sağlığın kötüye gitmesini beklemeden obezitenin önüne geçmek.
YASAL UYARI: Haberlerimizi izin almadan ve link vermeden kullananlar hakkında hukuki süreç başlatılacaktır. ©ufuk.nl UMG (Ufuk Media Grubu)