70’li yıllardan sonra Hollanda’da yaşamanın kalıcı olduğunu anlayan vatandaşlarımız ibadetlerini yerine getirebilmek için, cami inşa faliyetlerine başladılar.
Hizmete başlayan ilk camiler genelde toplumumuzun dini vecibelerini yerine getirdiler. Aile birleşimi, doğan çocuklar, Türkiye’den evlenmelerle birlikte derken 80’li yıllardan sonra ise yerleşik yaşama geçmeye başladık. Böylelikle ilk geldiğimizde 35 bin olarak bilinen nüfus oranımızın % 1000’ lik bir büyümeyle 350.000 sınırını çoktaan geçtiğini gördük.
Camilerimizin önemli fonksiyonu
Hollanda geçen 50 yılda birçok toplumsal, kültürel ve etik gelişmelere uğradı. Türk toplumu olarak bizler de bu gelişmelerden fazlasıyla nasibimizi elbette aldık. Aile düzeninin korunması adına biz göçmenler çok madireler atlattık hala da bunun savaşını veriyoruz. Madde bağımlılığı, kumar, alkol, cinsel tercihler, aile içi siddet, ayırımcılık, işsizlik, fakirlik, yaşlılık, yalnızlık, dışlanma, ve ruhsal bunalımlar bunlardan bir kaçı. İşte camilerimizin en önemli fonksiyonu tam da burada zuhur ediyor olsa gerek. Ancak camilerde verilen hizmetlerin daimi gönüllülük temelinde olması bana göre biraz düşünülmesi gereken bir konu.
13.000 Hollandalı hidayete ermişti
Bundan 11 yıl önce Hollanda Sosyal ve Kültürel Plan Burosu’nun, Ekim 2012 ‘de yayınlanan ‘Hollanda Müslümanları Raporu’na’ göre; Müslümanlığı kendine din seçen Hollandalı sayısı 13.000 olarak tespit edilmişti. İşte bu Hollanda Müslümanlarının camii faliyetlerine katılımını artırmak için gerekli araştırmaların yapılması gerektiğini düşünüyorum. Bu kardeşlerimizi yanımızda görmek, birlikte çeşitli faliyetler yapmak inanıyorum ki bizlerin ve kendilerinin yaşam kalitelerini illa ki yükseltecektir.
Yeni toplum anlayışı
2025’li yıllara ve sonrasına baktığımızda toplumumuzun sosyo-kültürel, ekonomik, eğitim ve diğer alanlarda daha uyum içerisinde olduğunu görüyoruz.
Kurumlaşma, vizyon ve misyon
Son yıllarda yapılan tasarruf politikaları toplum oalrak bizleri de etkiledi ve etkilemeye devam ediyor. Daha önce sıkça gördüğümüz ve önümüzdeki yıllarda kapanacak olan dernek ve vakıflarının sayısındaki artış bunun en önemli habercisi olmakala beraber, burada camilerimizin önemi bir kez daha zuhur etmektedir. Toplumumuzun tüm kesimini kucaklayan, iyi bir donanıma sahip olan camilerimiz bu manada her kesimine hizmet edebilmelidir. Tabiki iyi misyon ve vizyona, iyi bir yönetim kadrosuna sahip olmak burada en temel zorunluluk olarak karşımıza çıkmaktadır.
Yeni kadroların katılımı
Camii hizmetleri neredeyse günün 24 saati ve yılın 365 günü devam etmektedir.
Öyle görünüyor ki; camilerimizi günlük ziyaret eden ve bir o kadar da hizmet eden ilk nesil yöneticilere önümüzdeki 20 yılda da çok ihtiyacımız olacak. Her ne kadar dil, kültür ve eğitim donanımı olarak camilerimizi daha ileri yerlere taşıyacak düzeyde olmasalarda.
Başarının önünü tıkayan sorunlar
Jenerasyonlar arasındaki farklı düşence ve görüş çatışmaları, bilgi, proje ve üretim farklılığı ve ilk nesilden olanların camileri yönetemiyeceği ön yargısı v.s. gibi sorunları bu başlık altına ekleyebiliriz.
Ne yapmak gerek?
İyi bir görev taksiminin yapılması ve oluşacak yönetim kurullarındaşayet başkan ilk nesilsense yanında bir de genç eşbaşkanın görev alması bir çok sorunu çözecektir kanısındayım. Şöyle ki: Hollanda bürokrasisini iyi tanımayan ve Hollandacası iyi olmayan bir yöneticiye Hollandalı kurum ve kuruluşlar zanenderim gerekli ilgi ve alakayı göstermeyecektir. Bu da camilerimizin faaliyet ve hizmetlerini oldukça etkilemektedir.
Din görevlileri ile uyum
Son yıllarda camilerimizde görev yapan din görevlilerimizin çoğunluğu Türkiye’de akademik bir geçmişi olan ilahiyat eğitimlerini tamamlamış bulunmaktadırlar. Şüphe yok ki uzman ve eğitimli olan bu kadroyla uyum içerisinde olmak camilerin çalışmalarına ve din hizmetlerinin kalitesine artı katacaktır.
Vakıflar ve derneklerin görevleri
Camii vakıfları ve dernekleri kendi iç tüzüklerinde yapacakları değişikliklerle, bir eşbaşkanlık sistemi ve onun görelerini belirliyerek yukarda bahsettiğim uygulamanın yolunu açabilirler. Önümüzdeki yıllarda da olmazsa olmazımız olacak olan camilerimiz için zaman kaybetmeden pilot bir yer seçilerek uygulama başlatılabilinir.
Yeni vakıfların kurulması
Hollanda’da yıllık çalışma ve faliyet planı olmadan ve yasal olarak kurumlaşmayan kurum ve birimler Hollanda kurumları tarafından ciddiye alınmamaktadır. Bu manada kanımca camilerimizde uzmanlardan oluşan bir heyetin vakıflaşarak kendi faaliyetlerini yarı bağımsız devam ettirebilmelidir diye düşünüyorum. Burada kadın ve gençlik kolları, eğitim, istihdam ve rehberlik gibi çalışma grublarının kurumlaşması ve çalışmalarına kendi plan ve bütçeleriyle devam etmeleri de anlaşılabilinir. Benim gördüğüm şu anda camii yönetim kurullarına bağlı olan çalışma kurumlarının çalışmalarında ve kalıcı hizmetlerinde yeterli derecede randıman alınamamaktadır.
Nejat Sucu
Sosyal Hizmetler Uzmanı