Hollanda’da Sosyal Geçim Ödeneği Kanunu (Participatiewetuitkering/ Bijstanduitkering )

Ödenek almak Deve’ye hendek atlatmaktan daha zor..!                                                                          

Bugün yürürlükte olan Sosyal Geçim ödeneği yasası için  (Participatiewetuitkering) başvuru yaptığınız zaman en azından 12 iş başvurusu yapmanız ve 6 özel iş ve istihdam bürolarına (Uitzendburea’s) kayıt yaptırmanız zorunlu. 4 hafta içinde yapılan başvuru ve en az üç görüşmeden sonra ödenek alıp alamıyacağınıza ikamet ettiğimiz belediyenin sosyal işler kasası (Sociale zaken) karar vermektedir. Bu işlemler için, DigiD  kodunuz ve e mail (e – posta) adresiniz mutlaka gereklidir. Ayrıca ikamet edilen konut ve adres sosyal polisler tarafından da ziyaret edilebilmektedir

Akrabanız yoksa..!                                                                                                                                                    

Ayrıca Hollandaca’yı yeterli düzeyde bilmiyorsanız işimiz çok çok  zor. Başka bir tercümanın, akrabının, dostun ve çocukların yardımı bu işlemler için mümkündür. Bu arada, binlerce insanın belirli vakıfa ve derneğe üye olmadığını da biliyoruz. Bu konuda yardım eden kişi ve kurumlarında sosyal güvenlik sistemini iyi bir derecede bilgesi çok önemlidir.

Dil bilmiyenin işi zor !                                                                                                                                           

1 Ocak 2016 tarihinde yürürlüge giren yasaya göre; bilerek ve istiyerek  Hollandaca dilini bilmeyene bir Sosyal Yardım Ödeneğinin (Participatieuitkering ) verilmemesi veya kesinti yapılması söz konusu. Bu yasayla ödenek alanların Hollandaca dil kurslarını takip etmesi mümkün kılınıyor. Her ne kadar politikanın gündem maddesi ve malzemesi olsa da, belediyeler bu kunuda açık bir uygulamadan kaçınmaktalar.

Ne zaman sosyal yardım alabilirsiniz ?                                                                                                                                     

Geliriniz asgari üçretin altında, işsizlik ödeneğiniz (WW) bitmek üzere veya geçim zorluğu içindeyseniz ve de düzenli bir geliriniz ve mal varlıĝınız yok ise, o zaman sosyal geçim yardımı ödeneği (Participatieuitkering/ Bijstand ) için başvuru yapabilirsiniz. 1 Ocak 2020 tarihi itibari ile Hollanda’da;  Yasal brüt asgari  ücret  (Het Wettelijk minimumloon ) brüt € 1.653,60 avro’dur.

İzin hakkınız ne kadar?                                                                                                                                                  

Sosyal  geçim  ödeneği alanlar, iş pazarındaki pozisyonu ne olursa olsun, 18 den 67 yaşına kadar, bir yılda 4 haftalık yurtdışında izin kullanma hakkına sahiptirler. Son yıllarda Hollanda ve Türkiye giriş ve çıkışları kayıt altına almakta olup, Hollanda’nın yurtdışındaki izin tarihlerini kontrol etmesi çokta kolaylaşmıştır.

Ödenek başvurusu hakkında                                                                                                                                    

Genelde UWV Werkbedrijf’e yada www.werk.nl site adresinden  başvuru yapabilirsiniz. Bunun için önce Hollanda’da  ödenek almanız için bir ikamet adresinizin ve yasal bir ikamet izninin olması gereklidir. Ayrıca (BSN) vatandaşlık vergi ve hizmet numarasının da bulunması gerekir. Devlet kurumlarındaki işlemler için ise ‘Dijital pasport’ dediğimiz ‘DigiD’ nizde  gerekiyor.

www.digid.nl  ile UWV Werkbedrijf’de kaydı olmayanlar ilk önce www.werk.nl  sitesi aracılığıyla kayıt yaptırmaları gereklidir. Kayıt yapıldıktan sonra Sosyal geçim ödeneği (Participatieuitkering) veya İşsizlik ödeneği WW başvurusu yapabilme imkanı vardır. Başvurudan sonra gerekli olan ve istenen belgeleri ödenek alınan belediyeye teslim etmek zorunluluğu vardır.  Ödenek kararının alınması için, gerekli olan belgeleri zamanında teslim etmek ise ayrı bir zarurettir.                                                                                                                               

Uyulması gereken yasal kurallar                                                                                                                             

Kimlik ibrazı, bilgi verme, iş arama, iş pazarına hazırlanma faliyetlerine katılma ya da  alınan ödeneğin karşılığında bir kurumda hizmet, tercübe edinme projelerine katılma, dil kurslarına katılım, meslek egitimi gibi belirli bir süre ödenek alarak iş tercübesinin saĝlanması amacıyla  bu tür faliyetlere katılma zorunluluğu vardır.

İşgücünün belirlenmesi ( Beoordeling arbeidsvermogen )                                                                             

Ödenek başvurusu yapmadan önce, geçmiş yıllarda işgücünüzü kısmen veya tamamen kaybetmiş olabilirisiniz. Çalışma gücünün geçmiş yıllarda ne kadar kaybedildiğini belirlemek için www.uwv.nl  adresinden sağlık raporu başvurmanız mümkündür. Her başvuru  “ Malulen emeklilik aylığı “ (WAO/WIA ) hakkını vermez.

Gönüllü hizmetler ödenekleri etkiler mi ?                                                                                                                                           

Ödenek alan kişilerin bir kurumda gönüllü hizmet vermeleri mümkündür. Verilen hizmeti ödenek alınan belediye’ye bildirmeniz şarttır. Yapılan hizmet karşılığı, hizmet verilen kurumdan ve belediyeden veya vergi iadesinden ayda en fazla € 170,-  ve yılda toplam € 1700,- avro ek yardımdan faydalanmanız mümkün olup, belediyelerde ve vergi dairesinde bu gönüllü ödeneği gelir sayılmadıĝı için aldığınız gönüllü hizmet katkısı kira, hastalık ve çocuk parası gibi yardımları etkilemez.  

Ödenek çeşitleri:                                                                                                                                                                  

1-Participatieuitkering

( Sosyal geçim yardımı  ödeneği )

Bir sosyal geçim ödeneği alan aile ve çocuklu veli için asgari mal varlıĝının € 12.240 avro ve yalnız yaşayanların asgari mal varlıklarının  € 6.120, avro’ya kadar olması belirlenmiştir. Her yıl artış gösteren asgari üçrete göre endekli olup belirli bir artış göstermektedir. Hollanda’da kendinizin içerisinde ikamet ettiği bir konutunuz varsa, bu evin artı deĝeri € 51.600 ,- avro’ya kadar mal varlığı olarak muaf tutulur.  Belirtilen meblağlar, 1 Ocak’tan 2020 tarihinden itibaren küçük oranda bir artış beklenmetedir

2- Bijzonder Bijstand

Beklenmeyen bir kaza veya hastalık masraflarının  meydana gelmesinden kaynaklanan giderler için, belediyelerin özel yardımları bulunmaktadır. Bunlar; diş, gözlük, kimlik kartı ve diğer sağlık giderleri olabilir. Örneğin vefat edenlerin kimsesi olmadığı takdirde, cenaze ve defin giderlerini ikamet edilen belediye özel yardım kasasından karşılaması olanaklıdır. Ödenen miktar belediyeden belediye ye değişiklik göstermektedir.

3-Individuele Inkomenstoeslag ( 1-1-2015 kadar Langdurigheidstoeslag)                                                                

3 yıldan daha fazla bir asgari gelirle yaşayan ve de bunu belgeleyen 18 ile 66/67 yaş arası dar gelirlilere belediyenin yılda bir seferlik ödediği yardım şeklidir.

4-Minimabeleid :

Belediyelerin kendi imkanları ile, topluma katılımı teşvik eden dar gelirlerin gazete, kütüphane, yüzme abonnesi, dernek ve vakıf üyeleliklerini teşvik eden özel bir sosyal yardım fonudur.

5- IAOW (Wet Inkomensvoorziening  ouderen en gehandicapten )

Yaşlılar ve işgöremezler gelir yasası )                                                                                                                                                                      

50 yaşından sonra işsiz kalan, 1 Ocak 1965 tarihinden önce doğan. kısmen işgöremez olanlar, issiz olanlar WW ödeneğini aldıktan sonra da bu uygulamadan faydalanılabilinmektedir. Ayrıca toplam mal varlıĝı ve servet ödenek hakkının belirlenmesinde bir etkisi olmamaktadır. Bu uygulama belediyeler tarafından yürütülmektedir.

6- (de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ).

Yaşlı ve Kısmen  Malül Olan Esnaflar Gelir Yasası                                                                                                  

Belediyelerin 55 yaşında  işgöremez veya işini sona erdiren işveren ve esnaflar için kullandığı gelir saĝlama uygulamasıdır. Toplam muaf tutulan mal ve mülk varlıĝı € 132.299,- avro tutarındadır.

7- Aanvullende inkomensvoorzinig  ouderen/ AIO

(Yaşlılalara Ek Sosyal Yardım Yasası )                                                                                                                     

Ödenek alma şartları: 65 / 66  yaşını dolduran ve toplam 50 yıllık sigortalı süresi olmayanların  Sociale Verzekeringsbank’tan aldıkları ek yardım ödeneğidir. Şartları;  Sosyal Yardım Ödeneği (Participatiewet) ile aynı olup, bir yılda toplam 3 ay izin hakkı bulunmaktadır.

8-  Het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz),

( Serbest meslek sahiplerine kredi yardımı )

Kendine ait bir iş sahibi olanlar veya kendi başına bir iş başlamak isteyenler belediyelerin sosyal kasalarından kredi almaları mümkündür. Ayrıca kendi işinizi 1 yıl boyunca Sosyal geçim ödeneĝi (Participatieuitkering ) alarakta devam ettirmeniz var olan imkanlardandır.

9.Yaşlı issizlik ödeneği yasası

(de Wet Inkomensvoorzieningen ouderen )

1 Ocak 2020 ‘den itibaren 60 ve 4 ay yaşından daha büyük olan ve çalışanl issizlik ödeneği (WW ) ve Geçici İşgörememizlik ödeneği (WGA ) almış olanlar 1 Ocak 2026 tarihine kadar gelir, mal  ve mülk varlığı dikkate alınmadan Emeklilk yaşı 67 ‘ye ulaşılana kadar alınan bir ödenektir.

Yolsuzluklarla mücadele                                                                                                                                                                     (Wet Aanscherping handhaving van sanctiebeleid SWW –Wetgeving)…                                                                        

1 Ocak 2013 tarihinde yürürlüğe giren ‘Ödenek Yolsuzlukları ile Ağırlaştırılmış Mücadele Yasası’ . Bu yasaya uymayanlar için cezai yaptırımlar ağırlaştırılmıştır.

Borçların affı  (Schuldsanering)

Borçlarınız elde olmayan nedenlerden dolayı ödenemeyecek duruma gelmiş ve haciz kapıyı çalmışsa, bu durumda ödenek aldığınız belediyeden ve şehir bankasından (stadsbank) yardım isteyebilirsiniz. Uygun görüldüğü takdirde ‘Bireylerin Borçlarının  Tasviyesi Kanunu’dan (De Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen)  faydalanılması mümkündür.

Sıkça sorunlar soru..

Belediyenin sosyal yardım kasasından, Sosyal geçim ödeneĝi (Participatieuitkering / bijstand) almaktayım ve doktor raporu ile yüzde yüz işgöremez durumdayım. UWV ‘den Malüllük ödeneĝi ( WIA/WAO) alabilirmiyim ?

Cevap

Hayır. Sosyal Geçim Ödeneĝi Kanunu ( Participatiewet ) bir Halk sigortası (Volksverzekeringen ) olup, Sosyal geçim ödeneĝi alanlar  Malüllük ödeneĝi için (WIA/WAO ) sigortalı deĝillerdir.

Belediye yönetimleri

Ödenek yasalarından, Belediye meclisi ve encümeni yürütmeden sorumlu olduğu için, daha tefarruatlı sorunlarınız için belediyenin sorumlu daimi encümen azasıyla görüşme talebinde bulunabilirsiniz.

Hukuksal danışmanlık bürosu (Rechtshulp )                                                                                          

Hollanda’nın bir çok şehrinde ‘ Het Juridisch Loket’ denilen ücretsiz hukuksal yardım büroları bulunmakatadır. Bu bürolardan da hukuksal yardım alabilirsiniz. www.juridischloket.nl. Daha geniş bilgiyi belediyelerden, UWV ve  SvB ‘ın  www.gemeenten.nl, www.uwv.nl, www.werk.nl    ve www.svb.nl  gibi  web adreslerinden almanız da mümkündür.

Soru ve düşüncelerinizi nejatsucu@tele2.nl  e–posta adresime bekler, saygılarımı sunarım.