Hollanda’da sol partiler neden çöktü?

Hollanda’da yapılan son genel seçimlerde sol partiler için tablo değişmedi. Acı bir kayıp yaşayan sol kesim 4 sene önceki seçimlerden daha da ağır bir yara alarak resmen hüsranı yaşadı.

PvdA, 2017’de 29 koltuk kaybının ardından yeniden büyümeyi bekliyordu. Anketlerin tamamı da neredeyse buna işaret ediyordu. Ancak beklenen olmadı ve İşçi Partisi ağır bir durgunluk yaşayarak dokuz koltukta kaldı.

Seçim Merkezi ANP’nin ön tahminine göre, diğer sol partilerden Yeşil Sol (GroenLinks) ve Sosyalist Parti (SP) solun en çok kaybedeni oldu. Sol diye tabir edilebilecek diğer partilerden Hristiyan Birlik (ChristenUnie) ve DENK sandelye sayısını ya korudu ya da birer sandalye kaybetti.

Hollanda’daki klasik sol partilerin zarar hesabı net şekilde görünüyor.

3 SOLUN TOPLAMI D66 ANCAK EDİYOR

2006’da PvdA, GroenLinks ve SP toplamda 65 sandalye kazanmıştı. Dört yıl sonra 55 olan sandalye sayısı 2012’deki seçimlerde küçük bir canlanmayla 57 olarak görüldü. Ancak bu canlanma 2017’de 37’ye düştü. Bu yıl ise üç partinin toplam sayısı maalesef Demokratlar 66 (D66) ile aynı sandalyeye eşit görünüyor.

SOL NEDEN ÇÖKTÜ?

Önümüzdeki günlerde ve haftalarda, seçmenin sol partilere neden ilgi göstermediğine dair açıklamalar ve çalışmalar illaki olacaktır. Görünen o ki; dört yıldır sağcı hükümet politikası yürüten PvdA cezalandırılmışa benziyor. Aslında ilk bakışta, korona krizi başta olmak üzere; sağlık hizmetleri, iş güvensizliği, artan eşitsizlik, durmuş bir konut piyasası vs. gibi durumlardan dolayı sol partilerin bu seçimlerde fazla oy alacağı tahmin ediliyordu.

Ama tahminler tutmadı.

Bunun sebeplerinden birisi de; sağ partilerin daha solcu hale gelmesi olsa gerek. Bu durum seçmenin sol partilere oy vermek zorunda kalmamasını da sağladı.

Bir başka sebep ise asgari ücret önceden siyasi yelpazenin sol tarafına bağımlıyken, bugünlerde liberal bir parti olarak bilinen VVD bile asgari ücretin artırılmasını ister olmaya başladı.

EN BÜYÜK DARBE YEŞİL SOL’A

Ancak bu seçimlerin belki de en büyük kaybedenleri Jesse Klaver’in Yeşil Sol Partisi’dir. (GroenLinks) 2017’de Klaver, parlamento seçimlerinde parti lideri olarak kükreyen bir giriş yapmış, parti dört sandalyeden on dört sandalyeye yükselmişti. Ancak İşçi Partisi’nden (PvdA) Lodewijk Asscher tarafından düzenli olarak gölgede bırakıldı. Partisi neredeyse tamamen çökmüştü ve Rutte II kabinesinde dört yıl boyunca VVD politikasını uyguladığı için içerlemişti, ancak bu aynı zamanda ona eski koalisyon ortağına karşı çıkma alanı sağladı. Klaver, yeni mülteci anlaşması konusundaki anlaşmazlıklar nedeniyle Rutte III’e katılım müzakerelerini kesmek istemişti. Sonraki yıllarda, GroenLinks düzenli olarak bir sonraki kabinede olmak istediklerini ima etmişti.

Bütün bu gelişmeler korona krizi sırasında, GroenLinks’in kabineyi yeterince eleştirip eleştirmediğine dair sorulara yol açtı. Parti şimdi koltuk sayısının neredeyse yarısına düşüyor. Geçen seçimlerde GroenLinks’e oy veren seçmenlerin dörtte biri bu seçimlerde D66’ya geçiş yaptı.

Hollanda’da bir seçim daha geride kaldı ancak seçmenler şu anda bir şeyden oldukça eminler. O da; şu anda oy verdikleri parti kabine de olacak. Bunun mutluluğunu yaşıyorlar. Demokrasinin gerçeği de bu değil mi?

Selam ve muhabbetlerimle,